Bir ülkenin kalkınabilmesi için üretim yapmak şarttır. Yer altı ve yer üstü kaynaklarınızı nihai ürüne çeviremezseniz birilerine muhtaç olmaktan kurtulamazsınız.

Öncelikle şuradan başlayalım. Özelleştirmeleri hep yanlış bulmuşumdur. Liberal ekonomiyi savunanlar kamu üretiminin zarar ettiğini iddia ederler. Kamu üretiminin zarar etmesinin sebebi yöneticilerinin yanlışlarıdır. Gereksiz ve kalifiye olmayan torpilli işe alımlar. Şatafatlı harcamalar yapıp kuruma yüklemeler olmasaydı kurumlar zarar etmezdi.

Aydın’ın Nazilli ilçesinde 1970 lerde Köytaş A.Ş. tekstil fabrikası kurulacak olur. Fabrika bildiğim kadarıyla köylü devlet işbirliği ile 1976 yılında kurulur. Ortak olanlara fabrikada çalışma olanağı sağlanacak denilir. Benim rahmetli babamda Isparta Gedikli köyünden 4 akrabasıyla fabrikaya kurucu ortak olurlar. O zaman için büyük bir birikimlerini oraya yatırırlar. Orada çalışma olanağı bulamasalar da fabrikanın kurucu ortakları olurlar. Fabrika ayrıca Pastaş ismi ile ürünü pazarlayacak bir şirket daha kurar ve ona da ortak olurlar. Zamanla kâr payları dağıtılmak yerine ortaklık artışına gidilir.

Böyle bir ekonomi modeli ve vatandaşın birikimi ile üretime katılma girişimi alkışlanacak bir durumdur. Birikimi ile üretim yapıp işçi çalıştırıp ülkelerine katkı sağlamışlar. Ev alıp kirasından ve evin değer artışından para kazanmayı düşünmemişler. Araba, arsa, tarla vb. alanlara parasını yatırıp onun değer kazanmasından ve rantiyesel kazanca göz dikmemişler. Üretim odaklı bir yatırımı seçmişler. Bildiğim kadarıyla 1995 yılında devletin bünyesinde olan bölümü özelleştirildi.

Siz borsada mıydınız dediğinizi duyar gibiyim. Ortaklıktan, borsa kâğıdı babama (1998) verildi. Bir yıl sonra 1999 yılında fabrika battı denildi. İki bin yılı olağanüstü genel kurul toplandı. Babamda genel kurula gitti. Bir türlü düzlüğe çıkamayan fabrika kapanırken, bizlerin birikimi yok olup gitti. Kimsede bizim paraları ödemedi.

Fabrika kuruluş ilkesiyle devam etse özelleşmese belkide borsaya da girmese batmayacaktı. Üretim yapacak ülkemize katkı sağlayacaktı. Bizlerin birikimi orada durur olacaktı. Bu modelle yeni fabrikaların önü açılıp üretim ekonomisi devam edecekti.

Peki, günümüzde yatırım modeli nasıl? Bir miktar birikimi olan ev, araba, arsa, dolar ve kripto varlıklara yöneliyor. Tamamıyla üretimden uzak ülkesine faydası yok. Ayrıca ev, araba, arsa vb. fiyatlarının artmasına sebep oluyor.

Üretim için yatırım köytaş tekstil kuruluş modeli örnek alınmalı. Devlet vatandaş işbirliği ile ortak fabrikalar kurulmalı.