“”Vırvırık dağının tepesindeki köyde
Cafe-show levhasının altında
Acının da acıcı, nes-kaaave içeniniz var mı?””

Önümüze dünya haritasını koyup da şöyle bir bakacak olursak; Doğudan Batıya yedi bin, Kuzeyden Güneye üç bin kilometrelik koskoca bir alanda yaşayan bir milyarın üzerinde kişi tarafından Türkçemiz; -çeşitli lehçelerle ve şivelerle de olsa- kullanılmakta ve gerek kişiler arasında, gerekse de toplumlar arasında iletişimi sağlamaktadır. Tarih boyunca 117 devlet 16 imparatorluk kurmuş olan Türklerin dilinin, yani Türkçemizin dünya üzerinde en çok kullanılan bir imparatorluk dili olduğu hiç kimse tarafından inkâr edilmemiş, edilemez de…

Konuya bu tür bir girişten sonra Türk dilinin evrelerine bir göz atmadan geçmemenin gerektiğine inanıyorum. Bir bakıma nereden nereye gelindi konusunun resmini çizmek istiyorum. Bu resim verilmeli ki, nereye gidiyor olduğumuzu daha iyi kavrayalım. Bilindiği gibi Türkçemiz 10. yüzyıla kadar Göktürk alfabesine dayanmaktadır. Konuyla ilgili en önemli kaynaklarımız; bu alfabeyle yazılan Orhun anıtları olarak bilinen kitabelerdir. Bu kitabelerde Bilge Kaan’ın kardeşi Kültiğin’le birlikte Çinlilere karşı yapılan savaşlar ve Türk Milletinin bütünlüğünün sağlanması için verilen mücadeleler anlatılmaktadır.

Orta Türkçe Dönemi olarak adlandırabileceğimiz dönemse 10. yüzyıldan başlayıp 13. yüzyılın sonuna kadar sürer. Bu dönemde Türkler resmen Karahanlı Türkçesi kullanmışlardır. İslamiyet’in Türkler tarafından kabulü bu döneme rastladığı içindir ki daha sonraları Arap alfabesine geçilmiştir. Tabi ki bu süreçte Arapça ve Farsça sözcükler de dilimizi etkilemiştir. Aynı zamanda Türkçemiz de o dilleri etkiler durumdadır. Bu devirde Türkçe ve Arapça eşit derecede kullanılmıştır diyebiliyoruz. Kutadgu Biliğ, Divanü Lügat-it Türk ve Atabet-ül Hakayık gibi ünlü eserler bu devirde yazılmış eserlerdir.

13.yüzyıldan 20. yüzyıla kadar olan döneme Yeni Türkçe Dönemi diyoruz. Bu dönemde Türkçemiz Doğu ve Batı Türkçesi olarak ayrılmış gibi gözükmektedir. Doğu Türkçesi; eski dönemin ve Karahanlı Türkçesinin sanki devamı gibidir. Batı Türkçesi ise; Osmanlı Türkçesi ve Azeri Türkçesidir… Yani o dönemde Türkçemize bu iki kol etki etmiştir.

Dilimizin son devresi ise 20. yüzyılı kapsamaktadır elbette. Bu devirde ülkemizde yeni Türk alfabesi kullanılmakta ve Türkçemizin adı Türkiye Türkçesidir. Yine bu dönemde Özbekistan ve yakın çevresinde Özbek Türkçesi, Türkmenistan ve dolaylarında da Türkmen Türkçesi kullanılmaktadır. Cumhuriyet Döneminde Bu güzel Türkçemizin bozulmaması için M.Kemal Atatürk’ün emriyle 1932 yılında Türk Dil Kurumu kurulmuştur. Konunun önemini vurgulamak amacıyla Atamız der ki; “Ülkeler sadece topla tüfekle işgal edilmez, bir millet dilini, dinini, kültürünü kaybederse ülkesini de kaybeder”

Görünen o ki; günümüzde bu güzel Türkçemiz yeterince korunamamıştır. Ne yazık ki son dönemde batı dilleri ve çeşitli şekillerdeki medya aracılığı ile dilimiz yozlaştırılmak istenmektedir. Öyle ki artık, bir ailede çocuklar aileleriyle iletişim dahi kuramamaktadır. Teknolojinin etkisiyle de ülkemizde “mesaj dili” dönemi başlatılmıştır. Çarşıda pazarda ise Türkçe isimlerden çok, yabancı tabela isimlerine rastlar olduk. Nereye doğru, hangi yöne gittiğimizin sanırım farkında değiliz. Farkında olduğumuzda da belli ki geç kalmış olacağız, belli ki “geç kalmışların çağrılarına gelmeyecek sevda kuşları.”

Şimdi oturup, gelin hep birlikte bekleyelim Karamanoğlu Mehmet Beyi ve hep birlikte arayalım Yusuf Yanç diliyle:
“……
Karamanoğlu Mehmet Beyi arıyorum,
Göreniniz, bileniniz, duyanınız var mı?
Bir ferman yayınlamıştı…
Hayal meyal hatırlayıp da sahip çıkanınız var mı?
Özün, el diline özendiğine içi yananınız var mı?”

İçi yanmayanımız var mıdır ki? Gelin o zaman hep birlikte, hep bir ağızdan 13 mayıs 1277 yılında yayınlanan bu fermanı tekrarlayalım derim; "ŞİMDEN GİRÜ HİÇ KİMSE KAPUDA VE DÎVÂNDA VE MECALİS VE SEYRÂNDA TÜRKÎ DİLİNDEN GAYRI DİL SÖYLEMEYE..."

Bu vesiyle ile 26 Eylūl Tūrk Dili Bayramımızı kutluyorum...
.-----------.