Örneklerle anlatılacak olursa...

1. Ticaret ve tacirlik mesleği 5bin yıldır var olduğu halde Tüccarların oluşturduğu Burjuva Sınıfı 1600’lü yıllarda ortaya çıkmıştır. Çünkü sınıf bilincine o tarihte ulaşmışlardır.
2. Bedensel çalışma ve işçilik mesleği belki 10bin yıldır var olduğu halde İşçi Sınıfı (Proleterya) 1900’lü yılların başında ortaya çıkmıştır. Sebep aynıdır, sınıf bilincine o tarihte ulaşmışlardır.
3. Bazı kavimler tarihsel süreçler içinde millet olma bilincine ulaşmışlardır. Bu duruma çok yakın tarihlerde bile rastlanmaktadır, Örneğin Amerika Birleşik Devletleri içerisindeki nüfusu günümüzde 400 bine ulaşan kızılderili Navajo Kabilesi bir millet olduklarının bilincine 1923’te vardıklarını sembolik olarak kabul etmektedirler. O tarihte kabile konseylerini oluşturmuşlardır ve kendilerini Navajo Nation (Navaho Ulusu) olarak tanımlamaya başlamışlardır. Oysaki bu kabile binlerce yıldır orada yaşamaktadır.
4. Diaspora olmak için de başka bir ülkede yaşayan aynı uyruktan büyük bir göçmen kitlesinin var olması yeterli değildir. Bunun bilincine varmaları gerekmektedir.

Kitlesel bilinç bir örnekle şu şekilde açıklanabilir. Modern arabaların ortalama 300.000 tane yedek parçası vardır. Bunları bir yere yığmanız onu araba yapmaz. Birleştirmeniz gerekir. Rastgele birleştirmek de yeterli değildir. Mantıklı ve önceden tanımlanmış ilişkiler çerçevesinde birleştirilmelidir.