NÂSIR-I HÜSREV (1004-1061) KİMDİR?
İranlı şair ve düşünür. Gezdiği İslam ülkelerini Sefemâme adlı kitabında anlatmıştır.
Ebu Muin Nâsır b.Hüsrev, Belh’e (bugün Afganistan’da) bağlı Kubâdiyân bölgesinde doğdu, Afganistan’da Yumağan Vadisi’nde öldü. Ölüm tarihi kesin değildir. Çok iyi bir eğitim ve öğrenimden
geçerek çağının bilimlerini öğrendi. Ülkesindeki Selçuklu-Gazneli mücadelelerinin yol açtığı kargaşalıklardan usanarak yurdundan ayrıldı.
Irak-Suriye yoluyla Hicaz’a gitti. Bir, süre Mekke’de kalıp hacı oldu. Kafkasya’dan Kuzey Afrika İslam ülkelerine dek giderek oraları gezdi. Mısır’a yerleşti, üç yılını orada geçirdi. Şii Fatımi egemenliği altındaki bu ülkede İsmaililer’lej tanışıp mezheplerine girdi. İsmaili mezhep aşamalarından geçerek “hücce” rütbesine dek ulaştı.Halife Muntasır tarafından Horasan’da İsmaili ilkelerini yaymak için görevlendirildi. Ancak Sünni görüşü savunan Selçuklular’ın kovuşturmasına uğradı. Propaganda yapmasına olanak verilmedi. Öldürülmesi için fetva çıkınca, Bedehşan’a kaçtı. Kendini güvende saymayıp, dağlık Yumağan Vadisi’ne geçti. Burada yaptırdığı kalede yirmi beş yıl yaşadı, İsmailik’i yaymaya çalıştı. Bu bölgede onun adını taşıyan küçük bir Nasıriye topluluğu bugüne değin kalmıştır.
Nâsır-ı Hüsrev’in en tanınmış yapıtı gezilerini betimleyen Sefemâme’sidir. Sanat değeri yüksek olmayan Divan’i Fars dili ve felsefesi yönünden önemlidir. Ayrıca, İbn Sina felsefesi doğrultusunda yazdığı Ruşenâînâme ve devlet yöneticilerini ağır dille eleştirdiği Saadetnâme adlı yapıtları vardır.