Benim bir alışkanlığım var. Okuduğum kitaplardan notlar alır, kendimce önemli bulduğum satırları defterlerime not olarak yazarım. Bu bir roman olabilir, öykü olabilir kısaca ne okursam kesinlikle ilgimi çeken noktaları not ederim. Gün ola harman ola derim. El altında notlar bulunsun derim. Diğer bir deyimle “Sakla notları, gelir zamanı” örneğidir bu. Ve de bu zaman sık sık geliyor. Eğer dağarcık doluysa, notlar heybeden rahatça çıkıyorsa gerisi kolay oluyor.
Örneğin; bazı ülkelerde yapılan seçimler çok tartışmalı olur. Seçimlerin sonuçları üzerinden ve de seçimde oy kullananların eğitim düzeylerinden tutun da bağlı oldukları kuruluşlar ya da düşünce dünyalarına yönelik tercihler yaptığı ya da bağlı oldukları kurumların etkisinde tavır aldıkları varsayılır. Ne diyelim tüm bunlar o toplum bireylerinin bir tercihidir. Bu bir tercihtir derken notlarımdan bir bölümle bu noktayı bağlamak istiyorum. “Cahil bir toplum, özgür bırakılıp kendine seçim hakkı verilse dahi, hiçbir zaman özgür bir seçim yapamaz. Sadece seçim yaptığını zanneder. Cahil toplumla seçim yapmak okuma yazma bilmeyen adama hangi kitabı okuyacağını sormak kadar ahmaklıktır! Böyle bir seçimle iktidara gelenler, düzenledikleri tiyatro ile halkın egemenliğini çalan zalim ve madrabaz hainlerdir!” der Nietzche.
Öyleyse bir toplumun donanımlı, birikimli ve kültürlü olması istenen, özlenen bir durumdur. Her ülke kendi halkının bu tür niteliklerle tanınmasını ve anılmasını ister. Böyle tanınan toplumlar ya da uluslar çok mutludurlar. Refah içindedirler, gelişmiş düşünce dünyaları ile özgür düşünceye sahiptirler. Burada bir örnek vermek isterim; “…Priene’liler, zamanın en mutlu insanlarıymış!
…
-Çağdaşları bura insanlarına sormuş:
-Nasıl bu denli mutlu olabiliyorsunuz?
-Şu yanıtı alırlarmış:
-Biz kentimizi ustasına (Miletos’lu Hippodonos’a) kurdurur, yöneticilerimizi iyi seçeriz.”(1)
Bu sözlere ekleyeceğimiz ne olabilir ki; bu sözler ve düşünceler sadece alkışlanır…
Bu sözler yürekten kutlanır…
Ve de derim ki:
Ne mutlu bu düşüncede olan uluslara…
Ne mutlu bu düşüncede olan ulusların yöneticilerine…
Mehmet Erbil
24 Mayıs 2022
www.mehmet-erbil.tr.gg

(1) Şadan Gökovalı, Masalsı Türkiye s. 154.