AHMET YESEVİ KİMDİR?
Ünlü bir Türk şair ve mutasavvıf olan Ahmet Yesevi 1103 ve 1165 yılları arasında yaşamış olup günümüzde Kazakistan’daki Çimkent adıyla anılan kentin doğusunda bulunan Sayram isimli kasabasında doğmuştur. Piri Sultan, Hoca Ahmed, Kul Hace Ahmed isimleriyle de bilinen mutasavvıfın gerçek adı Ahmed Bin İbrahim Bin İlyas Yesevi’dir. İlk büyük Türk mutasavvıflarından ve Yunus Emre’den önce yetişmiş nadir nadir mutasavvıflardandır. Kendisi Türk-İslam değerlerini sentezleyerek tasavvufi bir biçimde insanlara sunmuştur. Bu özelliğiyle Orta Asya Türklerinin İslam yoluna girmelerine katkısı olmuştur. Kendi adını taşıyan Yesevi yolunun öncüsü olan mutasavvıfın Osmanlı İmparatorluğu üzerinde de çok mühim etkileri var olmuştur.
Yasi şehrinde sufi öğretmenliği yapan Arslan Baba’dan etkilendiği bilinmektedir. Arslan Baba’nın vefaati akabininde Buhara kentine yerleşerek Yusuf Hemedani ile birlikte eğitimini 1140 yılına kadar sürdürdü. “Ehl-i Beyt”e duyulan sevgi ve o yoldaki tasavvuf üzerine öğretisini inşaa etti. Başlarda Maveraünnehir, Taşkent ve Batı Türkistan’da daha çok etkisini gösteren tarikat zamanla İran, Horasan ve Azerbaycan’daki Türklerce de benimsendi. Onüçüncü yüzyılda anadoluda etkisini göstermeye başlayan tarikat Balkanlar’a kadar yayıldı. Ahmed Yesevi’nin geleneğe aykırı bir biçimde öğretisini Arapça veya Farsça ile değil Türkçe ile anlatması öğretisinin bu denli etkili olmasında büyük rol oynadı. Bir kısmı dörtlük ve hece ölçüsüyle, bir kısmı beyit ve aruz ölçüsüyle yazılan şiirlerine “Hikmet” denmektedir. Bu hikmetler yesevi dervişlerince yazıya dökülüp bir araya getirildi ve Divan-ı Hikmet adındaki kitap oluştu. Akaid adındaki eserde ise islam esaslarından bahsedilmektedir.
Ahmet Yesevi mozelesi Timurlenk tarafından Güney Kazakistan’da bulunan Türkistan şehrinde yapılmıştır.