Büyük Selçuklular Oğuz’un Kınık boyundandırlar. Seyhun ve Ceyhun ırmakları arasındaki yer olan Buhara ve Semerkant şehirlerinin olduğu Maveraünnehir’de yaşamaktadırlar. Yönleri Batı’yadır yani Anadolu’ya ve oradan Rumeliye’dir.
…………………….

Dukak veya Dokak Bey Oğuz Yabgu Hanlığı komutanlarındandır. Oğlu Selçuk bey Cend’e yerleşmiş ve beyliğini burada ilan etmiştir. Selçuk bey beyliğini büyütmüş yerine oğlu Arslan bey geçmiştir. Kendisinden sonra kardeşi Mikail’in oğlu Tuğrul bey tahta oturmuştur. Çağrı bey ise ordu komutanlığını üstlenmiştir. Tuğrul Bey’in çocuğu olmadığı için Çağrı beyin oğlu Alparslan devletin başına gelmiştir. Alparslan Bizans ordusunu 1071 de Malazgirt’te yenerek Anadolu’nun kapılarının Türklere ebedi yurt olarak açılmasını sağlamıştır.
…………………….

Alparslan 1072 de katledildikten sonra oğlu Melikşah Büyük Selçuklular’ı Nizamiye Medreseleri kurucusu ünlü devlet adamı Nizamülmülk’le birlikte yönetmiş ve yerine oğlu Berkyaruk geçmiştir. Berkyaruk sonrası kardeşi Muhammed Tapar ve arkasından Melik Sencer hükümdar olmuştur. İç ayaklanma neticesinde 1037 de kurulan Büyük Selçuklu Devleti 1157 de yıkılmıştır.
…………………….

Büyük Selçuklu Sonrası Anadolu yani Türkiye Selçuklu Devleti, Irak, Suriye, Horasan ve Kirman Selçuklu Devletleri kurulmuştur.
……………………..

Anadolu Selçuklu devleti 1072 de Kutalmış Oğlu Süleyman Şah tarafından kurulmuştur. Kutalmış Selçuk bey’in torunudur. Tuğrul beyle amca oğullarıdır. Yani Tüm Selçuklu devletleri Selçuk bey soyundan gelen kişilerce kurulmuştur. Kutalmış Oğlu Süleyman Şah da Anadolu’da ilerleyerek Bizans’a yani İstanbul’a kadar uzanmıştır. İznik’i başkent yapmıştır. Ancak Melikşah’ın kardeşi Tutuş ile Halep’te çarpışmış ve Artuk bey’in Tutuş’un yanında yer almasından dolayı savaşı kaybetmiş ve öldürülmüştür. Yerine oğlu Kılıçarslan geçmiştir. Kılıçarslan Çaka beyin damadıdır. Bizans Kılıçarslan’ı Çaka beye karşı kışkırtmış ve bir tuzak kurularak Çaka bey misafir edildiği yerde damadı tarafından öldürttürülmüştür. Bu silsile Kılıçarslan’dan sonra Melikşah, Birinci Mesud, İkinci Kılıçarslan,, Gıyaseddin Keyhüsrev, İzzetdin Keykavus, Alaaddin Keykubat İkinci Gıyaseddin Keykavus, ikinci Süleymanşah ve Üçüncü Kılıçarslan diye devam etmiştir.
………………………

Sultan Alparslanın komutanlarından olan Eksik oğlu Artuk bey Kudüs’ü fethetmiştir. Oğlu Sökmen Hasankeyf-i, İlgazi Mardin’i, torunu Belek Gazi ise Harput’u almış ve üç koldan Artuklular’ı yaşatmışlardır (1102-1409). Mengücek Gazi Divriği başkent olmak üzere Erzincan, Kemah Sivas Elbistan Maraş, Tunceli ve Malatya’da hüküm sürmüştür (1080-1228). Danişmend Gazi Niksar başkent olmak üzere Tokat Çorum, Amasya, Kayseri’de (1080-1078) Sungur ise Erzurum’da hüküm sürmüştür Suriye Selçukluları Büyük Selçuklu Hükümdarı Melikşah’ın kardeşi Tutuş (1092-1117) tarafından kurulmuştur. Irak Selçukluları ise Sultan Mesut tarafından amcası Büyük Selçuklu Hükümdarı Sultan Sencer’e bağlı olarak(1108-1152) kurulmuştur. Harasan Selçuklular’ı Sultan Sencer tarafından (1092-1194) ve Kirman Selçukluları Çağrı bey’in oğlu Kavurt tarafından kurulmuştur (1041-1187).
……………………

Anadolu’yu bize ebedi vatan bırakan adı zikredilen bey han hakan ve hükümdarlara şükranlarımızı sunarız.


Kemal SEYFİ
25.10.2021