ALİ SUAVİ.
Türk yazar ve gazetecilerindendir. İstanbul’da doğdu. Çankırılı Hüseyin Efendinin oğludur. Eğitimini tamamladıktan sonra bir süre de Filibe’de öğretmenlik yapan Ali Suavi yeniden İstanbul’a dönerek «Muhbir» adlı gazetede devrin idaresini tenkid eden yazılar yazmaya başladı. Bu yazılar yüzünden Kastamonu’ya sürüldü, 1869 da buradan kaçarak Avrupa’ya gitti.
Avrupa’da bulunduğu sırada, Mustafa Fazıl Paşadan gördüğü yardımlarla, Londra’da «Muhabir», Paris’te de «Ulum» gazetelerini yayınladı. Daha sonra Lyon’a geçen Ali Suavi orada da «Muvakkaten» adı altında bir gazete çıkarmaya başladı. 1876 da V. Murat’ın tahta çıkması üzerine, İstanbul’a gelerek «Basiret» gazetesinde Mithat Paşa aleyhinde yazılar yazdı. Sarayın hoşuna giden bu yazılar sayesinde Mekteb-i Sultani’ye (bugünkü Galatasaray Lisesine) müdür olduysa da idaresizliği ve taşkın hareketleri yüzünden 1877 de vazifesine son verildi.
Ali Suavi, bundan sonra işsiz kaldığı altı ay içinde V. Murat’ı tekrar tahta çıkarmak için bir takım gizli faaliyetlerde bulundu, etrafına topladığı 500 kadar Rumeli muhaciriyle 20 mayıs 1878 de Çırağan Sarayına hücum etti. Başarı ile sonuçlanmayan bu teşebbüsü sırasında, olay yerinde Beşiktaş muhafızı Hasan Paşa tarafından sopayla öldürüldü.
Ali Suavi’nin milli ve siyasi konularla ilgili çeşitli yazıları, din ve felsefe konularında bazı küçük kitapları vardır. Paris’teyken çıkarmaya teşebbüs ettiği ve ancak 80 sayfasını çıkarabildiği «Kamus-ül Ulum vel-Maarif» adlı eseri resimli bir ansiklopedi olacaktı. Bu, Türkiyedeki ilk resimli ansiklopedi teşebbüslerindendir. Eser, «Ulum» gazetesine ilave olarak forma forma yayınlanmaya başlanmıştı.
Zeki, heyecanlı, ve atılgan bir zat olan Ali Suavi’nin Arapça ve Farsça’dan başka Fransızca İle İngilizceyi de gayet iyi bildiği söylenir.