Bir çok insan akıl ve zekayı aynı şey sanır karıştırır .Oysa zeka insandan insana değişen bir olgudur .Allah vergisidir .Her insanda aynı düzeyde değildir.Yani şu dilimizde söylemesi bile zor olan IQ(Aykü) var ya işte bu dur zeka.Akıl ise seviyesi ne olursa olsun zekayı kullanabilme yeteneğidir .Kısa ve öz olarak zararını karını bilme iyiyi kötüden ayırabilme becerisidir.Bir çok insan bu iki kavaramı birbirinden ayırt edemediği için karıştırdığı için zekasını başkalarının zararına kullanan insanlardan bahsederken cin gibi insan sulu dereye götürür de susuz getiri derler.Çok akıllı şirkete girdiğinden hiçbir şeyi yoktu şimdi ortak oldu vesaire, vesaire uzar gider.Oysa başta da belirttiğim gibi Allah(c.c) ‘ın bahşettiği zekayı kullanamamak veya başkalarının zararına kullanmak insana ne kazandırır.böyle bir insan akıllı bir insan mıdır.Ya da değeri nedir?
Maddi anlamda bir şeyler elde ettiğini sanan insanın kaybı nelerdir.
Her şeyden önce bilinmesi gereken insan için hayat bu dünya ile sınırlı değildir.
Diğer yönden sadece kendisini düşünen kendi menfaatleri için başkalarını zarara sokan insan toplum içinde saygın değer verilen bir insan olamaz .
Bariz bir örnek verecek olursak dakikalar içinde yaptığı bir aletle arabayı açıp çalan hırsız zekidir .Ancak beraberinde bu yaptığı işin doğuracağı kötü sonuçlar ona hayatı çekilmez kılabilir.Bu insanın akıllı olduğunu söylemek mümkün mü .Bir taraftan toplum içinde hırsız diye anılacak çevresinde gerçek dostu arkadaşı kalmayacak akrabaları tarafından dışlanacak belki maddi anlamda bir eli yağda bir eli balda olacak ancak sürekli yakalanma hapsedimle korkusuyla yaşayacak hayat çekilmez hale gelecek.
İşte bu açıklama ve örneklerden sonra akıl ve zekanın farklı kavramlar olduğunu görüyoruz. Akıllı insan yeteri kadar zekaya sahipse zihinsel bir sıkıntısı hastalığı yoksa kendini bilir , zararını karını bilir .iyiyi kötüden ayırt eder .Kendini bilen insan da dünyaya niçin geldiğinin farkında olur .
Hasılı vel’kelam (sözün özü) "Kendini bilen Rabbini bilir,Rabbini bilen kendini bilir "
Celal ÜNAL
31.10.2021