Safiyane

Kolay izahlarla mutlu olmak, safiyane. Çaba gerektiren izahlarla üretmek, dahiyane. İzaha gerek duymadan direk dalmak, şah/ane.

Saf ve katışıksız olmanın bir değer ifade etmesi, tercih edildiği durum ve unsurun, kıymetiyle doğru orantılıdır! Olumlu için "Değer" ifade eder, olumsuz için tersini ifade eder! Aslında artı da eksi de bir değeri ifade eder! Bir şey, ne kadar değerli ise saflığı o derece önemlidir! Altının saflığı, değerini arttırır. "Su katılmamış", bu da sudan daha değerli şeylerin su ile seyreltilmediğini ifade eder. "Su katılmamış, saf", değer ifadesi. "Su katılmamış, saf ahmak" ise ahmaklığın değerini ifade eder. "Ahmak" tanımını, su katılmamış, saf olan, tam karşılar! Su katılmış, saf olmayan ise eksiğiyle karşılar! Su katılmamışı, su katılmışından daha ahmak oluyor!

Safiyane olan, genelde övülse de olumsuz kapsam- unsur için saf olan, katışık olandan daha olumsuz olur! Safi iyilik, övülür; safi kötülük, yerilir! "İyi- kötü" görecesi, saklı kalmak koşuluyla.

Kolay izahlarla, mutlu olmak! Kolay açıklamalar, genelde işe yarar! Açıklamanın kolayı makbuldür! Kolay izahlarla mutluluğun safiyane olması, anlaşılır olmasının verdiği tatmin. Bilim ve teknolojinin kolay izahı, sadece popüler bilgi zannı oluşturur! Bilim ve teknolojide kolay izah, yeterli olmaz! Günümüzde kolay izahın yeterli olduğu zannı, sadece popüler, sanal ortamda var sanılabilir! Safiyane bir mutluluk arayışı, olabilir!

Çaba gerektiren izahlar ise "Dahiyane" sonuçlar doğurabilir! Bilim ve teknolojide, yüzeysel kolay izahların "İcat" getirmesi, sadece bir istek olarak kalır! Başına elma düşen bilim adamının, "Yerçekimi" bulması veya hamamda kurna başında "Suyun kaldırma kuvveti" hesaplaması, popüler ve cazip görüldüğü için bunlara yapışılır! Elmanın ardında da kurnanın ardında da çaba gerektiren izahlar vardır. Dahiyane olan da zaten budur!

En çok revaç bulan ise "Şahane" olandır! Şaha layık. Burada kolay izah ile mutluluk aranmaz, çaba gerektiren bir izah ile de aranmaz! Konuya direk dalınır! Bebeklerin istekleri gibi. İstemek yeterlidir! Bir karşılayan var ise! Yani zahmeti üstlenen var ise! Mutluluğu sağlayacak her ne ise sadece istenir! Bu da şahane olur! İzahın kolay olması veya fazla çaba gerektirmesi, önemsizdir! İşler şahane olduğunda, izahın kolay veya zahmetli olması da önemini yitirir!

Son tahlilde; işleri şahane olan için, "Çal çal oyna!" Kolay mutluluk arayan için safiyane, kıt- kanaat! Çaba gerektiren izahlarla üreten için, "Bilim, teknoloji, sağlık alanında pahalı olanı elde etmek- satmak var!" Tercih, bireysel! Şahane olanın taliplisi çok olabilir! Bu da zahmeti karşılayan konusunda rekabet doğuracaktır!

Saygılarımla,

Ahmet Bektaş