İletişim

Bir önceki yazımda "Bilgi Kirliliği" konusunu yazmıştım. Aslen bilginin kirlisi, temizi, doğrusu, yanlışı olmaz! Bilgi analizinde sıkıntı olabilir. Ajans, her türlü bilgiyi toplamaya çalışır ve analiz eder; "Doğrulanan" bilgileri, kaynak belirterek yayar. Doğrulanmayanı bile "Doğrulanmadı" tabiri ile yayar. Kendi politikasına uygun olarak haber değeri olanı, seçmeye çalışır.

İletişim araçlarının çeşitli ve yaygın olması, iletişimin gereği gibi yapıldığı anlamına gelmiyor. Tekelleşme, iletişimde de karşımıza çıkar. İletişim kaynaklarını, bölgesel veya küresel olarak ele geçirmeye çalışanlar olacaktır. Sonuçta yatırım gerektirdiği için bu da ticari bir iş sayılır. "Parayı veren, düdüğü çalar!", "Neyse parası, veririz!", "Paran kadar, konuş!" İnternet kotalarını bilirsiniz; telefon, televizyon, bedava değil! Haber kaynaklarına ulaşımın bedeli ödense bile tekelleşmiş kaynaklar, aldığı ücretin haber karşılığını kendince düzelterek verebilir. "Canı kaymak isteyen, cebinde manda taşır!", yani içeriğiyle oynanmamış haber isteyen, habere bizzat kendisi ulaşmak durumundadır. Meşhur gazetecileri bilirsiniz, cepheden veya felaketin merkezinden direk yayın yapar. Onlar, bile bağlı bulunduğu haber ajansının denetimine tabidir. Diyelim ki birisi bir olaya direk şahit oldu diyelim; sonuçta etkilenecek olanların, hedefinde olmamak için haberi pas geçebilir. Hani meşhur "Mafya" hedefinde olan şahitler, "Tanık koruma programı" ile kimlik bilgileri, estetikle yüzü değiştirilenleri duymuşsunuzdur.

Sosyal alandaki "Masum" iletişime bakalım. Hani "İzleniyoruz!" endişesi ile kendilerini kontrol etmeye çalışan sıradan, "Masum" insanlar. Aslında izlenimler, gerektiğinde kullanılmak için yapılır. Veri bankası oluşturup, gerektiğinde kullanmak için. Mobese kayıtları, bir araştırma gerektiğinde ayrıntılı incelenir, çoğunlukla önemine bağlı olarak eski kayıtlar silinir. Önemli yerlerdeki saklanır.

İletişim eksikliğinin sebep olduğu asıl tahribat, "Veri değişikliği" olarak görünür. Veriye ekleme veya çıkarma yapılması durumu. Mesela; yol kenarında ölü bir "Kedi" bulunuyor! Haberin aslı bu! Yansıtılması şöyle olabiliyor; "Zalimler, öldürüp buraya atmış!" Bir diğeri; "Kediyi satanistler öldürmüş!" benzer şekilde haber manipüle edilebilir. Bu herkesin üzerine atılabilir zannı vardır. Sevmediği kişi veya kişiler üzerine atma fikri galip gelebilir. Arabayla ezilip oraya atıldığı da söylenebilir! Maksat arabayla hayvan ezip arkasına bile bakmayanları işaret etmek! Bir köpeğin boğma ihtimali, hiç akla gelmeyebilir. Bir hastalıktan ölmüş olabilir. Bazen arabanın motoruna giriyorlar, kedi ortada yok ama kopmuş kuyruk var! Zavallı kuyrukla kurtulmuş da olabilir, bir köşede ölmüş de olabilir. (Arabanızın kaportasına vurun hatta açıp bakın, elinize mi yapışacak!) Her şey olabilir!

Son tahlilde; sosyal medyada rastladığım ve beğendiğim haber veya magazin, karikatür gibi paylaşımların bazılarının içerikten değil sunumdan kaybettiğini görüyorum. İçerik veya haber öyle sunulmuş ki hedefe konan ile içerik uyuşmuyor. Sevmediğine laf sokmak veya "Atış serbest" olan hedefe sallamak için güzelim haber , fikir veya fıkra- karikatür "Hiç"oluyor. Öyle sunumlar var ki, içerikten bağımsız sunucunun kendi durumunu özetliyor. Bilgiyi iyi analiz edince, paylaşanın kendi durumunu içerikten bağımsız anlamak mümkün.

Saygılarımla,

Ahmet Bektaş