MEVLANA KİMDİR?
Konya’da yaşamış ünlü düşünür ve şair Mevlana Celaleddin Rumi’dir. Mevlana 30 Eylül 1207 tarihinde Horasan’ın Belh şehrinde doğmuştur. Babası Bahaeddin Veled, annesi Belh Emiri Rükeneddin’in kızı Mümine Hatundur. Mevlana’nın babası Bilginlerin Sultanı ünvanını almıştır. Belh şehrinde Moğol istilası çıkınca bu şehirden 1212 yılında ayrılmıştır. İlk olarak Nisabur şehrine gitmişler ve bu şehrin tanınmış mutasavvıfı Feridüddin Attar Mevlana’ya bir soru sormuştur. Aldığı cevabı çok beğenmiş ve takdir etmiştir. Nisabur’dan sonra sırayla Bağdat, Şam, Malatya, Erzincan, Sivas, Kayseri, Niğde ve Karaman’a geldiler. Karaman’a yerleşen Mevlana’nın ailesi 7 yıl burada kaldı. Mevlana Karaman’da yaşarken Gevher Hatun ile evlendi ve Sultan Veled ve Alaeddin Çelebi adlı iki oğlu oldu. Gevher Hatun öldükten sonra ise Kerra Hatun ile evlendi ve ondan da Muzaffereddin ve Emir Alim Çelebi adlı iki oğlu ve Melike Hatun adında bir kızı oldu.

Sultanü’l-Ulema Bahaedin’in Karaman’da yaşadığı bu yıllarda Anadolu’da Selçuklu Devleti egemenliği vardı. Konya’da başkentti. Konya bilim ve sanat yönünden çok gelişmişti. Dönemin Selçuklu hükümdarı Alaeddin Keykubad Mevlana’nın babası Sultanü’l Ulema Bahaeddin Veled’i Konya’ya davet etti. Böylece “Ne olursan ol yine gel” diyerek tüm dünyanın tanığı ünlü düşünür Mevlana Celaleddin Rumi Konya’ya gelmiş oldu. Mevlana’nın babası öldükten sonra insanlar Mevlana’nın etrafında toplanmaya, ilim ve din bilgisinden faydalanmaya başladılar. 1244 yılında Şems-i Tebrizi ile karşılaştı. Şems aniden ölünce Mevlana uzun yıllar inzivaya çekildi. Mevlana 17 Aralık 1273 yılında vefat etti. Öldüğü geceye düğün gecesi anlamına gelen şeb-i arus dendi. Mevlana Celaleddin Rumi’nin kabri Konya’dadır. Mevlana türbesi aynı zamanda müze olarak halkın ziyaretine açıktır.



Mevlana’nın Eserleri:
1- Mesnevi: Mesnevi Klasik Doğu Edebiyatında bir şiir tarzının adı olup her beyti kendi arasında kafiyelidir. Şiir tarzı olarak bilinse de Mesnevi deyince akla Mevlana gelir. Mevlana türbesinde el yazması Mesnevi bulunmaktadır. Bu Mesnevi 1278 tarihlidir. En eski Mesnevi’de 25618 beyit bulunmaktadır. Mesnevi’de tasavvufi fikir ve düşünceler hikayelerle anlatılmıştır. Günümüzde sadeleştirilmiş olarak Mesnevi’ye ulaşmak mümkündür.

2- Divan-ı Kebir: Divan şiirlerinin toplandığı defterdir. Dili Farsça’dır. İçinde Arapça, Rumca, Türkçe şiirler de vardır. İçinde 40000’i aşkın beyit mevcuttur.
3- Mektubat: 147 tane mektuptan oluşur. Selçuklu hükümdarlarına ve o dönemin ileri gelenlerine nasihat niteliğindedir. Konuştuğu gibi yazılmış bir kitaptır, mektup kuraları yoktur.
4- Fıhı Ma Fıh: 61 bölümden oluşan bu kitap Mevlana’nın oğlu Sultan Veled tarafından Mevlana’nın sohbetlerinin toparlandığı düşünülmektedir. Bu eserde siyasi olaylara da değinilmiş bu yüzden tarihsel açıdan da büyük öneme sahiptir.
5- Mecalis-i Seba: Yedi Meclis olarak da bilinir. Mevlana’nın 7 vaazının not edilmesiyle ortaya çıkmıştır. Açıklanan konular ve tasavvufi bilgiler şiir ve hikayelerle anlatılmıştır.