"Palto" GOGOL
Üst makamların kutsiyeti vardır. Bunu kimse eleştiremez ve değinemez. Zorunluluklar hayatının ilk anlarında başlamıştır. Akakiy Akakiyeviç’in doğuştan keskin kaderi çizilmiş gibidir. O dahil herkes bunu kabul etmiş ve ona göre davranmaktadır. Saygıdan da doğuştan bihaberdir. Aşağılanmaya alışmıştır. Dünyanın acısına ruhu alışsa da canın acısına dayanamıyordu henüz. İnsanlık ve insanlık dışı asındaki farkı bu muameleden görebiliriz. Bu insanlık dışı dünyadan kaçıp yazılarında kendine bir dünya kurar. Bu dünyada yaşar adeta. Bu yüzden başarısı çok da fark edilmez. Bu ezikliği yazar kıyafetlerinden ve hareketlerinden de süzüldüğünü ifade eder. Hayatın farkına bile varmaz gönlünce yazım dünyasını günün her vaktine açar ve oradan kendini alamaz. Diğerlerinden farklıdır o sadece yazıları temize geçirirken zevk alır, eğlenir…
Bu dönemde yüksek ve düşük memurlar arasında ayrım yapmayan tek şey soğuk havadır. Ancak paltosu nedeniyle diğerlerinden daha çok etkilenir. Bunun nedenini geç fark eder. Çünkü o maddi şeyleri görmez hale gelmiştir. Yazar terzinin ve ailesi tasvir erken onların da diğerlerinden farklı olduğunu anlatır.
Terzinin boynundaki ip çilesi çarpıcı bir ifadedir. Terzinin çileli hayatını anlatır okura. Palto ise yama tutmayacak hale gelmiştir. Akakiy Akakiyeviç kabul etmese de onarılması güçtür. Palto binevi onun hayatını simgeler. Çünkü onun da sağlık problemleri çok fazladır ve tedavisi yoktur. Terzi bu durumdan faydalanarak onun çaresizliği üzerinden para kazanmaya çalışır . Bu duruma inanamaz Akakiyeviç. Durumu idrak etmesi zaman alır. Sonra tekrar şansını dener. Doğru zamanda Paltoyu daha ucuza yaptırma planı yaptırır. Bu Palto uğruna kısıtlamalar yapar ve bunlara alışır. Paltonun hayali onu kararlı, gözü pek hale getirir. Bu hayalle aylarca umutlu yaşar. Bu heyecanlı hayal uğruna her şeyin en iyisini yapar. Ve istenilen palto hem terziye hem de Akakiyeviç’e inanılmaz mutluluk verir. Palto dairede yankı uyandırır. Olağanüstü bulunur.
Bunun nedeni hiç kuşkusuz bunu Akakiyeviç’e yakıştırmadıkları hatta küçük görmelerinin etkisi olsa gerek. Bu Palto onun düzenini ilk günden değiştirir. Yıllar sonra akşam ilk defa dışarı çıkmasına vesile olur. Palto onu eğlence meclisine götürür. İğreti dursa da Palto ona şampanya içirmekten de geri durmaz. Palto onu semtin farklı caddelerinde neşeyle gezdirir. Yürüyüşünü bile değiştirir.
Bu yürüyüş fazla uzun sürmez Paltonun güzelliğini fark eden iki adam onu zorla alır ve Akakiyeviç’e sadece soğuk ve acı bırakıp giderler.
Paltonun bu istemsiz gidişi ile karakolları ve memurları tanır ve konu dışında bazı suçlamalarla karşılanması onu utandırır. Bu bir yöntemdir, haklı insanı konu dışı yada olmayan bir şeyle suçlayarak bu suçu önemsiz kılma teorisi. Bu olayda da çok iyi kullanılır.
Çaresizlik ile paltosunun peşimde önemli olana ulaşmaya çalışır. Çünkü kimse ona yardım edemeyecektir. Önemli kişilerin önemini iliklerine kadar hisseder, hissettirilir. Önemsizliğin önemini idrak eder. Bu önemli kişinin makamına yakışmayan bir ’’ ŞEY’’ ile müracaat etme hırıltı sebebi olduğunu o zaman öğrendi Akakiyeviç. Farkında olmadığını fark ettirdi bu önem ona …
Önemin tiyatrosunda figüran olduğunu fark etmedi. Palto nu bu dünyaya almış sonrada gitmişti. Bu dünyanın gerçeklerinin sertliğini paltosuz öğrenmiş ve bu gerçeklere daha fazla dayanamayıp hasta olur. Onu ölüme göndermeye meraklıdır dünyalılar… Palto onu ne bu dünyada neden kendi dünyasında rahat bırakır hale gelmiştir artık. Olur olmaz zamanlarda olur olmaz şekillerde ona görünür ve ona heyecan verirken sonucu üzüntülü olur genelde.
Bu durum onu tekrar bu hayattan uzaklaştırır ve anlamsızlığa iter. Anlamını koruyan tek şey ise paltosudur.
Bu hayattan uzaklaşma hayli ileri gider ve ölüme götürür onu… Paltosu duşunda önemli bir şeyi olmaması dünyalıların duyarsızlığı ile karşılanır. Önem ve önemsiz değişkendir bu dönemde. Buna ek olarak hiçleşen varlıklarda yaygındır bu dönemde. Hiçleşmede önceki son evreyi kısmen dahi olsa mutlu geçirdiği için şanslı bile sayılabilinir. Sessizliği ebedileşir. Ardında ise memur kılıklı Palto hırsızı hortlağı olarak efsaneleşir Petersburg’da. Bu hayaletin hayali’nin palto düşkünlüğü korkulara dönüşür.
Önemli kişinin de hayatını sarsar bu ebedi sessizlik. Paltonun yürüyüşünün ve ona yapılan yakıştırmaların gerçeğini yapar. Bu yolculuk Akakiyeviç’in hayaliyle karşı karşıya getirir. Oda paltosundan istemsizce vazgeçer. Önemli kişinin paltosuyla birlikte çok şey değişir. Bir daha palto çalınmaz ve kimse de o denli aşağılanmaz olmuştu…