Türkmenistan Salmanlı

Gozel(güzel) Gozel(güzel)

O sesi o-ö arasıdır.
Şol Şo

Burada yalnızca l sesi düşmüştür.

Gul(çiçek) Gul(çiçek)

U sesi ince u sesidir. İkisininde de u-ü arası bir sestir.

Alma(elma Alma(elma)

Gımmat(kıymet) Gıymat

Sözcükteki birinci m sesi y salmanlı’da korunurken Türkmenistan’da m olmuştur.

Mırat(murat) Mırat(murat)

Gun(gün) Gun(gün)

U sesi her iki yerde de u-ü arası bir sestir.

Şikaat(şikayet) (Şikaat(Şikayet)

Salmanlı’da ikinci a ince a’dır.

Gormek(görmek) Gormek(görmek)

O ikisinde de ince o’dur(o-ö arası)

Emma(ama) Emme(ama)

Yokarı(yukarı) Yoharı(yukarı)

Salmanlı’da k sesi h olmuştur.

Daş(taş) Daş(taş)

Dövlet(devlet) Dövlet(devlet)

Govn(gönül) Goon(gönül)

Türkmenistan’da v sesi Salmanlı’da o-ö arası ses olmuştur.

Son(sonra Sona(sonra)

Türkmenistan’da n sesi uzun söylenir ve bu ses geniz n’sidir(nazal n).

Eltmek(götürmek) Eletmek(götürmek)

Salmanlı’da eylem kökünde e sesi türemiştir.

Covap(cevap) Cuvap

Salmanlı’da o u’ya dönüşmüştür.

Horam hol Haram hol

Bu haram ve hol sözcüğünün birleşmesi sözcük kalıbı oluşmuştur. Haram anlamına gelir.

Kayıl(razı olmak Gayil(razı olmak)

Salmanlı’da k gsözcüğüne, ı ise i’ye dönüşmüştür.

Namıs(namus) Namıs(namus)

Memmet(Mehmet) Memmet(Mehmet)

Goz(göz) Goz(göz)

O sesleri o-ö arasındadır.

Gaş(kaş) Gaş(kaş)

Dodak(dudak) Dodah(dudak)

Salmanlı’da k sesi h olmuştur.

Dine(dinle) Dıne(dinle)

Türkmenistan’da n sesi geniz n’si olarak söylenir. Salmanlı’da ise n sesi normal n’dir ve i sesi uzun ı olarak söylenir.

Biçdim(biçtim) biçdim(biçtim)

Eylem ikisininde de aynı biçimdedir.

Başga(başka) Başga(başka)

Gaplan(kaplan) Gaplan(kaplan)

Donuz(domuz) Donuz(domuz)

N sesleri iki yerde de geniz n’si olarak söylenir.


Kaynak: Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatı Ansiklopedisi 10-11. Ciltler. Kültür Bakanlığı yayınları.

OZAN ILGAZ