ENDÜLJANS ALGISI
Kilisenin insanlardan vergi almak için insanların kendilerinin ve yakınlarının günahlarını bağışlama belgesinin adı Endüljans Belgesi idi. Kurtuluş belgesi satın alan cenneti garanti eden belgeyi satın almış oluyordu. Bu durum piyasaya mal ve hizmet arz etmeden para kazandırıyordu. Kilisenin prenslikler karşısında güçlenmesini, prenslikleri hafife almasına sebep oluyordu.
Martin Luther İncil’den 95 belge, tezle bu Endüljans Belgesi vererek para toplamanın İncil’e aykırı olduğunu söyledi. İncil’in halkın anlayacağı dile çevrilmesi gerektiğini ancak bu sayede insanların aldatılmaktan kurtulacağını belirtti. Bireylerin kendileri İncil’i okuyarak doğruyu bulabileceklerini, tövbe ederek aracısız günahlardan kurtulabileceklerini belirtti. İnsanların kendileri, yakınları muhtaç, yoksulken zaten zengin olan kiliseye para vermenin doğru olmadığını söyledi. Papa ise Aziz Petrus Mabedini yeniden inşa etmek için Endüljans karşılığı para toplatıyordu. Luther’in tezleri laiklik görüşünün doğmasına sebep oldu.
İncil matbaalarda halkın anlayacağı dilde basıldı. Kiliseye göre insanlar İncil’i anlayamazdı. Sadece papazlar anlardı. Hatta papalık dışındaki din adamları da anlayamazdı. Papa diğer din adamlarını bile cezalandırma hakkına sahipti. Kilisenin yargılama ve cezalandırma hakkı vardı.
Endüljans benzeri hareketler her çağda olabilmektedir. Amaçları fedakâr birey yetiştirerek, mevcut devlete vergi vermesini engelleyerek sadece kendilerini dini otorite gösterip kendilerine (zekât-fitre-sadaka) vergi olarak ödenmesi gerektiğini belirtirler. Himmet parası adı altında karşılıksız para toplarlar.
Devletin herkese eşit yaklaşamadığı, herkese, iş, sağlık, eğitim, barınma hizmetlerini eşit şekilde veremediği durumlarda Endüljans benzeri para toplama, terör yoluyla Engizisyon benzeri yargılama gerçekleştirme görülmektedir.
Herkesin özgürlük hakkına sahip olmaması daha doğrusu ekonomik gücü olmayanın özgürlük hakkına hiçbir zaman ulaşamaması çağdaş uygarlık değerlerinin bir yalan olarak kalmasına sebep oluyor. Bu nedenle Endüljans Savaşı ve Terör Engizisyon Mahkemeleri devam ediyor. Hırsızlıkta el kesmeyen, zinada recm etmeyen (toprağa gömüp taşlayarak başını ezmeyen), miras hukukunda kızlara az verip erkeklere çok vermeyen devletlere vergi vermeyi yasaklama yapılıyor. Dini kitabı herkesin anlamayacağı sadece Şeyhülislamın ya da Papanın anlayacağı söyleniyor. Modern devlet kurucuları dinde reformcu olduğu için kâfir ilan ediliyor.
Reformcu, yenilikçi insanları dinsiz ve kâfir olarak gösterme kanun yapıcı olmalarını engelleme gayretleri bugün de devam etmektedir.
Yenilikler sonucunda oluşan İnsan Hakları Bildirgeleri uluslararası otorite güvencesine alınmıştır. Devletlerin anayasal güvencesi ile koruma altına alınıp devlete bu temel hak kanunlarını yürütme ve hayata geçirme görevi verilmiştir.
Abdullah Bedeloğlu