Edep döküntüleri, altın döküntülerinden daha hayırlıdır. Hz. Osman (r.a.)




"Safça bir kız komşu kadına giderek:
’Horozun yumurtluyor mu?’ diye sormuş.
Kadın da bu olmayacak soruya:
’Hem de çift sarılı’, gibi nükteli bir cevapla karşılık vermiş."

Soru deyip geçmeyelim, eğer sorduğumuz soru bir probleme sebep oluyorsa ya zamansız konuştuğumuz içindir ya da niyetimiz öğrenmek değildir; karşımızdakini zor durumda bırakmaktır veya onu hafife almak istiyoruzdur. Peki, genelde bildiği şeyleri soranlara ve bunu alışkanlık haline getirenlere ne demeli? Belki de abuk sabuk soru soranların içinde en tehlikeli grup, üç beş sohbete katılıp birkaç kitap okuyanlardır. Bunlar "Atlar nallanırken kurbağalar ayak uzatmaz." Atasözünden habersizdirler. Konuştukları kişinin yaşına başına bakmazlar ve sorularıyla muhataplarına soluk aldırmazlar.

Peygamber Efendimiz’e (s.a.v.) bile uygunsuz soru soranlar vardı. Ebû Hüreyre (r.a.) şöyle anlatır: Rasûlullah (s.a.v.) bize bir gün bir konuşma yaptı ve: “Ey müslümanlar! Allah size haccı farz kıldı, haccedin!" buyurdu.
Sahâbilerden biri: “Her sene mi, ey Allah’ın Rasulü?” diye sordu. Hz. Peygamber, adam sorusunu üç defa tekrarlayıncaya kadar cevap vermeyip sustu. Sonra şöyle buyurdu:
“Eğer ‘evet’ deseydim, her sene haccetmeniz farz olurdu, siz de onu yerine getiremezdiniz!” Sonra sözlerine devamla:
"Ben sizi kendi halinize bıraktığım sürece siz de beni kendi halime bırakın. Çünkü sizden öncekiler peygamberlerine çok sual sormaları ve aldıkları cevaplar konusunda ihtilâf etmeleri sebebiyle helâk oldular. Bundan dolayı size, bir şey emrettiğim zaman onu gücünüz yettiğince yerine getirin. Herhangi bir şeyi de yasaklarsam ondan da kesin olarak kaçının!" (Müslim…) buyurarak bizleri bu konuda uyarmaktadır.
Ayrıca Hz. Ömer’in (radıyallahu anh), "Kişinin ne derece akıllı olduğu sorduğu sorudan anlaşılır.” diye özlü bir sözü vardır. Acele etmeyip ilk soruyu kendimize sorsak "Acaba ben bu soruyu niçin soruyorum?" diye bir düşünsek daha iyi olmaz mı?
"İlim bir kuyu ise sormak da onun kovasıdır."

Öğrenmek ve öğrendiklerimizle amel etmek için soru sormaktan çekinmeyelim. Yeter ki doğru soruları, doğru yerde ve doğru zamanda, özü sözü doğru kişilere soralım.

Aynalardaki Suretimiz-Mat Yay. /Deneme kitabımızdan alıntı...