Ramazan deyince ilk aklınıza gelen geleneklerimiz nelerdir? Eskiden aileler genellikle bir aylık yiyeceklerini toptan almayı tercih ederlerdi. Buna; Ramazan masrafı görmek veya Ramazan harcı görmek denirdi. Yetim, muhtaç ve kimsesizlere Ramazanlık gönderilirdi. Ramazanda ahrete göçmüş büyüklerimiz de unutulmaz. Onlar için camilerde, evlerde mukabele okunur. Ayrıca Arife ve Bayram günlerinde mezarları ziyaret edilir, günahlarının affı için dualar edilir, ruhlarına Fatihalar, İhlâslar, Yasinler bağışlanır.

Eski Ramazan geleneklerimizden biri de “diş kirası”dır. Diş kirası, davetlilerin o gece hane sahibinin sevap kazanmasına vesile olması sebebiyle, ev sahibi tarafından teşekkür niyetiyle sunulan para veya hediyelere verilen genel bir isimdir. Ayrıca bu vesile ile muhtaçlara yardımda bulunmak, onları sevindirmek de bu geleneğin özelliklerindendir.
Günümüzdeki bazı iftar davetlerinde misafirlere diş kirası niyetine kitap hediye edildiğini duyuyoruz. Zaten diş kirasından maksat, hediye sünnetini yerine getirmek ve misafirlerin gönlünü hoşnut etmek değil mi?

Ramazanla ilgili gelenek ve görenekleri saymakla bitiremeyiz. Bir de her yörenin kendine has bir geleneği var. Bu geleneklerden biri de yıllar önce Bolu’da yaşanmaktaydı. O günlerde küçük çocuklar, Ramazan ayından on beş, yirmi gün önce kendi yaptıkları davullarla camilerin önünde toplanırlar ve yüzlerine birer maske geçirirlerdi. Daha sonra ellerine cami kapısının dış yüzeyine asılan nakil’i (mum tahtasını) alarak caminin önüne çıkarlardı.

Çocuklar şu sözleri söyleyerek yoldan geçen yetişkinlerden mum veya mum parası isterlerdi: Yağ parası / Mum parası / Akşam oldu / Kandil parası / Mum parası / Kandil parası
Namaz geldi / Mum parası.

Toplanan paralarla mumlar alınıp nakile takılırdı. Yılda bir kez yapılan bu tören sırasında caminin bir yıllık mum ihtiyacı çocuklar tarafından karşılanmış olurdu. Bir de Tokat yöresine ait Ramazan gelenekleri var. Bunlardan biri Erbaa’da, Alacabal mahallesinde yaşatılmaya devam ediyor. Alacabal’da her Ramazan müezzin, minareden sala ve ilahiler okuyarak insanları sahura kaldırıyor. Bazı istekli gençlerin de bu geleneği yaşatmaya gayret ettiklerini duyuyoruz.
Velhasıl
Ramazan geleneklerini saymakla bitiremeyiz.
Sahi, Ramazan deyince sizin aklınıza ne geliyor?



Aynalardaki Suretimiz-Mat Yay. /Deneme kitabımızdan alıntı...