TECRÜBE EDİNMEK Mİ , ÖĞRENMEK Mİ ?




Sizce ilk olarak öğrenmek mi yoksa tecrübe edinmek mi ?
(Yazının kalanını okumadan önce bu soruyu lütfen cevaplayınız.)

Bugüne kadar yaşantılarınızı ve yaşamışlıklarınızı bir anlık gözden geçirin. Birçok doğrunuz ve bir o kadarda yanlışınız oldu. Bu bir gerçek. Bu nokta da doğrularınızı ya da yanlışlarınızı eliştirmenizi istemiyorum. İstemiş olduğum tek şey yapmış olduğunuz doğrular öğrenmiş olduklarınızdan dolayı mı doğru yoksa tecrübeleriniz sonucunda mı doğru oldu. Veya bu soruyu şu şekilde de sorabiliriz yapmış olduğunuz yanlışlar öğrenmediklerinizden dolayımı yanlış oldu yada tecrübe sahibi olmadığınızdan dolayı mı ?

Öğrenmek bilgi edinmek , yetenek ve beceri kazanmak anlamlarına gelmektedir. İnsanoğlu hayata daha önce anne karnında hiç bir öğreti görmeden , bilgi sahibi olmadan dünyaya geldi. Her geçen zaman dilimi içerisinde yeni yeni bilgiler edindi yani öğrendi. Ama öğrenilen bilginin doğrumu ya da yanlışmı olduğunu tespit etmedi. Böyle bir duruma örnek verebilecek olursak her anne ve babanın çocuklarına sigara kullanmamalısın , sigara çok zararlı bir maddedir demesine benzetebiliriz. Sigaranın zararlı olduğunu öğrendik ama neden zararlı olduğunu , böyle bir maddenin insan vücuduna ne gibi eksileri olduğunu tecrübe edinmedik. Çünkü sorgulamadık çünkü sorgulamanın da demek olduğunu bilmedik. Duyduklarımızın ya da gördüklerimizin ne kadarı doğru ne kadarı yanlış , ne gibi faydası var ne gibi zararı var tespit etmedik. En büyük neden ise bir öğreti sonucunda öğrenilen durumun sorgulanacağı hiç bir zaman öğretilmedi çocuklara.

Eğitim ve öğretim ikilisine baktığımızda eğitim , çocukların ve gençlerin toplum yaşayışında yerlerini almaları için gerekli bilgi, beceri ve anlayışları elde etmelerine, kişiliklerini geliştirmelerine yardım etme, terbiye anlamlarına gelmektedir ama çocukları ve gençleri eğitme de o kadar eksiğiz ki. Eğitim olmadan öğretim yapılamaz. Bu bir gerçektir. Eğitimde öğrenilen bir durumun tamamen doğru yada yanlış olmayacağı , hayatımızda artıları veya eksileri olacağı ve bunları tespit etmek için kendimizin bir araştırma ,sorgulama , eleştirme sonucunda gerçek öğrenimin olacağını eğitimde vermedikleri için bu yönde eğitmedikleri için şahsi düşüncem böyle bir ortamda öğrenmenin bence pek de faydası yok.

Tecrübe dediğimiz kavram ise deneme, sınama, eksperyans
anlamlarına gelmektedir. Zaten şöyle bir durum var ki öğrenmek ile tecrübe bir bütündür bu iki kavramı birbirinden ayırmak pek de doğru olmaz . Öğrenmek için tecrübe şarttır.

Herhangi bir öğretinin içinde tecrübe yer almazsa bu öğreti sadece tanımlamaktan ibarettir. Yani sadece bilmektir de diyebiliriz. Örnekle hareket edersek sigaranın sadece zararlı olduğunu biliriz ama bu kullanmamıza engel değildir.

Asıl öğreti tecrübe ile gerçekleşir. Buna örnek verecek olursak sigaranın zararlı olduğunu tecrübe ile öğrenmek için kullanıyımda tecrübe sahibi oluyum demek büyük bir aptallıktır. Hatırlarsanız tecrübeye denemek yani sınamak demiştik. Sigaranın zararlı olduğunu deneyerek tecrübe sahibi değil deneyen insanları görerek onların uyarılarını ele alarak tecrübe sahibi oluruz.

İşte esaslı bir öğreti ve öğrenmek budur. Fakat günümüzde ne kadar insan böyle bir ideoloji ile hareket etmekte yada hayatında uygulamakta bilinmez.

Okumuş olduğunuz için teşekkür ederim.

Seyit Can ERTUĞ