Düşünebilen, hayal kuran mahlûk olarak icraata dökebildikleri ile sınırlı mı insan?
İstekler, arzular neye göre?
Her şey bir çekim kanununa tabi; aşhanesi, baba ocağı, vatanı misali olan enerji yoğunluklu kaynaklara doğru tazelenmek için akıyor her zerre. Bu akış, faaliyete dökülmesine sebep olan düşünceden öncesine ait bir tecrübe gerektiriyor çünkü susamışlığının o kaynakta dineceğine inanmış olarak koşuyor. Bu tecrübe nedir? Öncesine ait bir tatma, yaşama, soluklama yahut enerji halelerinden beslenme midir? Benlik, nefis adını verdiğimiz içsel gerçek mevcut bizlerde. Kendi sistematiği içinde alışkanlıkların kısa döngüsü ve nisyandan uzak sayısız hissedişlerin rehberliğinde yol alıyor nefis. Bu kısa döngülere hepimiz aşınayız, insani temel ihtiyaçların kısıtlandığı durumlarda zamanla kısa döngülerin iç içe temadisi ile varlık muhafazasını sağlayabiliyoruz. Peki nisyandan uzak hissedişler nedir? Zamana dahi tabi olmayan, sırrı var edende gizli bulunan ruhumuz yaratıldığından bu yana algıladığı ve kendi içsel çerçevesinde memnun yahut şikayetçi olduğu her şey gelecekte gözlerimizi dikerek aydınlatacağımız ve boyutların karanlığını deşerek varlık nuru ile aydınlatacağımız istikametimizin belirlenmesinde rol oynuyor. Bizim varlığı çok eskilerden çizilmiş bir programı küçücük irademiz ile boyutlar arasında sıkışmışlığın çilekeşliğini aşarak yeni patikalar belirleme noktasında iddia sahibi olmamız gülünç olur.
Sanırım buraya kadar anlatmaya çalıştıklarımın bütünselliğini şu kelimeler açıklıyor: Aşk, Nefis, Kader.