“Doğum günün kutlu olsun…”
İnsan kendi doğum gününü kutlar mı?
Kutlar.Hem de sevinerek..
Bugün benim doğum günüm.Altmış yaşına girmişim.Zaman ne çabuk geçmiş.Geriye dönüp bakınca insanın aklına binlerce hatıra geliyor.Altmış yıl için de ilk defa doğum günü kutladım.Hem de pasta ile…Kızlarım almış.Sağolsunlar.Kıramadım.Üçte mum koymuşlar üstüne..
Bir dilek tuttum. Sonra da üffledim ve söndürdüm.Güzel bir kutlama oldu.Sağolsun; arkadaşlar, eş, dost aradı.Mutlu oldum.Ama bana sorsalardı ne ile kutlayalalım?
----Bat! Derdim.Zile Batı!
Zile’nin yöresel yemeklerinden batı çoğunuz bilmezsiniz.Öyle fazla bir zahmeti ve özelliği de yoktur.İnce bulgura, taze soğan,maydanoz doğranır, baharat ve salça ile karıştılır.Biraz da su eklenir.Fazla bekletilmeden Tokat Yaprağı ile yenilir.İçine istenirseniz ceviz de katabilirsiniz.Ben cevizli ve yaprakla yenen batı sevmem.Bana işkefe olmalı.Sunak yapıp batıra batıra yemeliyim.Binbir çeşit ve lezzette pasta yerine bat daha çok ikrama geçer.
Ha unutmadan söyleyeyim.Sadece salçanın ekşiliği yetmez.İçine yeterince limonda sıkılmalı ki ekşisi güzel olsun.Limon bata tazelik ve güzel lezzet katar.
Adı üstünde Bat! Batıra batıra yendiği için adı da bat (yani batırarak ye!)denmiştir.Tokat ve çevresin de türlü çeşitler de yapılır ve yenir.Bana göre ise en güzeli Zile Batıdır.Sade olmasının yanın da salçası ayrı bir lezzet katar. Limon içinin ayrı tadıdır.Bazıları ince bulguru (Biz ona düğ deriz!) önce yağla kızartırlar daha sonra malzemesini katar ve suyla karıştırırlar.Öyle yaprakla batıra batıra yerler.Biz ise kuru düğü ıslatır,soğan,maydonez doğrar,baharatını ve salçasını katar öyle karıştırır, yaprakla, ya da benim gibi işkefe ile yeriz.
Biz de batın olduğu zaman başka yemeğe ihtiyaç yoktur.Bilhassa özel günler de, misafir gelince ve kadınların toplantıların da eğlencelik ve önemli yiyecek olarak bat yapılır.Bunun yanında ülkenin bir çok yerinde kısırda yapılır.Kısır, batın kuru halidir.Yani çok az su katılarak yapılır.Batsa bol sulu olur.Sevmeyen de yok gibidir.Tabii herkes her yemeği sevecek diye bir kural yoktur. Bu yüzden sevmeyenler de çıkar.Hatta;
---Çiğ bulgur da yenir mi?diyenler bile olabilir.Ama bal gibi de yenir işte.
Bana pasta yerine bir tabak bat ve iki işkefe getirselerdi, daha ikrama geçerdi.Hem de memleketin özel yemeğini yemiş olurdum.Önemli olan yemek, içmek değilde altmış yaşında hatırlanmak bile güzel.
Haydi sizden önce ben diyeyim;
DOĞUM GÜNÜM KUTLU OLSUN!..
Allah, sağlıklı ve uzun ömürler versin.
Nice mutlu yıllara diyelim!..

Kemal DOĞANAY