Jîn
(2013, Reha Erdem)
En son ne zaman sinemaya gittiniz? Dur tahmin edeyim, yakın bir tarihte… Hep beraber, ‘’Düğün Dernek’e gittiniz. Duydunuz mu ‘’Jin’’ adında Reha Erdem’in bir filmi 15 Mart 2013’de vizyona girdi. Ama bizler gidemedik. Çünkü film bulunduğumuz şehirde gösterime girmedi (İstanbul dışında bir yerde gösterime girdi mi, bilmiyorum açıkçası). Biz de sinemada izleyemedik, bari internetten izleyelim, dedik. İzledik. İyi ki de izledik. Muhteşem bir film olduğunu söyleyeyim öncelikle.
Filmin giriş kısmında çalan müziği duyduğumda ruhumda tuhaf bir hareketlilik hissettim. Reha Erdem yine yapacağını yapmış, dedim içimden. Sıradan bir politik film olmadığını, onun çok ötesine geçmiş olduğunu; F16’lar tarafından bombalanan kayalıkların altındaki oyuğa Jin ile beraber saklanan ayıyı görünce anladım. Diğer bir sahne: Açlığını yatıştırmak için kuşun yuvasından önce üç yumurtadan ikisini alır, kuş acıyla bağırmaya başlayınca ‘Seninle anlaşma yapalım’’ der gibi bir yumurtayı tekrar yuvaya bırakır. ‘’İki sana bir bana!’’ Tam o sırada askerler ağacın dibinden geçer, Jin kuşun sesinin kesildiğini görür ve tebessüm eder.
Özgürlük arayışında genç bir kız çocuğu olan, dağdan kaçmaya çalışan Jîn, dağdan inmeye çalışırken gerilla kıyafetlerini bırakıp, sıradan bir kız çocuğu olan Jîn’in hikayesi. Hayvanlarla dostluk kuran eli silahlı Kırmızı Başlıklı Kız! (Ama film boyunca elindeki silahı kullandığını hiç görmedik.)
Yukarısı (dağ) mı, yoksa aşağısı (toplum) mı daha çok tehlikeli? Nerede olursa olsun o bir kadındı. ‘’Teröristlere veriyon, bize gelince…’’ Jin aşağı inmeye karar verir, ama inme sebebi tam olarak belli değildir. Belki de aileden uzak olması, dağların sonunun olmamasıydı.
Kürt kadını havasını iyi yakalamış Jin. ‘’Vücuduma dokunma ciğerini deşerim’’. Jin karakterini oynayan Deniz Hasgüler, rolünün hakkını veriyor yani. Reha Erdem şöyle demiştir; ‘’Eğer doğru oyuncuyu bulmasaydım, filmi çekmeyecektim!’’ Reha Erdem’i uzun zamandır takip eden birisi olarak şunu gördüm: Çoğu filminde çocuk yaştaki kız çocuklarına önemli roller veriyor. ‘’Hayat Var’’, ‘’A Ay’’ örnek.
Belgesel tarzındaki bu filmde, diyaloglar oldukça az. Hildur Guðnadóttir müzikleri birden araya giriyor, manzaradan parçalar sunuyor yönetmen bizlere. Çello hayranı biri olarak filmin müzikleri güzel bir sürpriz oldu benim için. Bu arada filmi izlemek için altyazı lazım olacak. Çünkü filmin tüm diyalogları Türkçe değil. Reha Erdem sinemasını seven ya da sevmeyen herkesin filmin fragmanına bari bakmalarını istiyorum. Belki seversiniz. Hayatınıza farklı bir renk katar. Ön yargı ile yaklaşmak gerçekten acı verici.
İyi seyirler.
Jîn’nin kelime anlamı: Kadın, hayat.
Filmde kullanılan müzikler:
1-Erupting Light ( Hildur Guðnadóttir)
2-Opaque ( Hildur Guðnadóttir)
3-Unveiled ( Hildur Guðnadóttir)
4-Whiten ( Hildur Guðnadóttir)
Süre: 122 dakika
Dil: Türkçe, Kürt dili
Senaryo: Reha Erdem
Görüntü Yönetmeni: Florent Herry
Müzik: Hildur Guðnadóttir