GÖRÜCÜ
Görücü ile gerici arasında ses uyumu var. Türemeleri de benzer. Anlam yakınlığı ararsanız bazı durumlarda anlam yakınlığı bulmak mümkün. Sözgelimi görücü usulü evlilik. Gericilik değil mi? Evlenecek iki insanın belki de hayatının en önemli evresine müdahil olunuyor. Onlar adına birileri karar veriyor. Bu ilkellik değil mi?
“Kız beğenmek” derler bizde. Everecek oğlu olan analar elde demir asa,ayakta demir çarık kız beğenmeye çıkarlar. Nuru amemin gözünde kalmış. Nuru amemiz Peruz’la gelini Fatma’ya takılır:
“Ata binip gız aratmadınız. Hemen bizim oğlanları curuladınız.” der. Çünkü Peruz kapı komşumuzun kızı. Fatma gelin de Nuru amelerin komşu kızı olur.
Ne diyorduk? Ha, komşu köylere gidilir. Evlilik çağına gelmiş kızı olan haneler ziyaret edilir.Ziyaretçiler çoğu kez hanımlardır. Damat adayının anası, bacısı,teyzesi,halası... Gelin adayı ön elemeden geçerli notu alırsa saha araştırması yapılır. Anası,babası,soyu,sülalesi...Ailenin maddi durumu,gelmişi,geçmişi titizlikle soruşturulur. Son tahlilde kız beğenilirse dünürcüler arzı endam ederler.
Muhuddün emmi (Muhiddin Kalkan), oğlu Gır Nuhu’yu everecek. Gürdenli (Yazıkışla) arkadaşının kızı Temine’yle baş göz edecek. Gürden’e gidildi cümbür cemaat. Kafilede damat adayı Gır Nuhu ve kardeşi Esef de var. Gır Nuhu orta boylu, minyon tipli.Ufak tefek bir adam. İri kulaklı. Yaba kulak. Gözler çakır,çini...Çatlak sesli. Gelin adayı Temine bir afeti devran.O boy, o bos...Güzel mi güzel.Alımlı mı alımlı... Kız babası verimkar.Lakin Temine’yi nasıl razı edecek? Muhuddün emmiyle kafa kafaya verip bir çözüm yolu buldular. Buna göre damat adayı Gır Nuhu yerine Esef gösterilecek Temine’ye. Esef iri yapılı. Boylu poslu.Yakışıklı...
Senaryo hemen uygulandı. Esef damat adayı olarak tanıtıldı Temine ablaya. Temine abla da “He!..” dedi bu hayırlı işe.
Düğün kuruldu. Gelin geldi Temine abla Oğulcuk’a. Nikah kıyıldı. Gerdek gecesi damat geldi gelinin yanına. Temine gelin baktı ki bu, kendisinin baba evinde gördüğü damat değil. Tongaya bastığını anladı. Anladı anlamasına da yapacak bir şey yoktu artık.
Temine abla:
“Nuhu’yu dünür geldiklerinde göstermediler. Gösterselerdi Nuhu’yla evlenmezdim vallaha!..” der gülerdi.