URUM KIZI
Sevgili Hurşit Ünal paylaşmış” Halkların Değil Coğrafyanın Müziği” sitesinde yer alan bu türküyü.Avanoslu Selahattin’in sesinden. Güzel bir oyun havası. Öyle bir çalıp söylüyor ki Avanoslu Selahattin eh gayri... Avanoslu Selahattin kaynak kişi.TRT Repertuvarında yer alan“Taşa Çaldım Ayvam İle Narımı” ona ait. Bu türküyü bir dönem İçel Anadolu Türk Halk Müziği Korosu’nda çalışıp yorumlamıştık.
İtiraf edeyim. Urum Gızı’nı Avanoslu Selahattin’den hiç dinlememiştim. Böyle bir türkünün varlığından haberim yoktu yahu! Benim bildiğim birbirine benzer Elazığ ve Diyarbakır yörelerinde söylenen iki “Urum Kızı” vardı. Bu türkülerin girişi şöyledir:”Aman Urum kızı /--Can benim efendim...”. Bir de Erol Cöke’nin söylediği “Aman Urum gızı /-- Buyur efendim...” türküsü var. Bu türkü “Aman köylü gızı / --Buyur efendim...”le aynı. ”Köylü Gızı”nı Arzu’yla düet yaparız zaman zaman. Fena da olmaz hani. Dinleyenler maşallah çalar.. İlk kıtası huzurlarınızda Köylü Gızı’nın:
“—Aman köylü gızı!
--Buyur efendim...
--Göster yanaklarını alayım seni.
--Göstersem yanaklarımı almazsın beni,
Çarşılarda elma görmedin mi sen?
Benim gibi köylü gızı sarmadın mı sen?”
Bir Urum Gızı da Burdurlu Hafız Rıza Yağcı’nın sesine gelmiş. Uzun hava gaydasında. İki dörtlük. Erinmiyorum, yazıyorum. Buyurun bir göz atalım bu havaya:
“Ne bakarsın Urum gızı galeden
Sat gendini gurtar beni beladan
Ne güzel yaratmış seni yaradan
Ya ben de seni yaradanın guluyum
.
Seher yeli her taraftan kesilmez
Güzellerin her sözüne küsülmez
Güzel sevmek ile yiğit asılmaz
Ya severim güzeli de korkmam ölümden”
.
Ne diyorduk? İlk kez dinledim Avanoslu Selahattin’in sesinden Urum Gızı’nı. Oyun havası gaydasında. Şıkır şıkır,fıkır fıkır... Hani bir Niğde türküsü var:”Aman yürü yürü / Gostak yürü yürü” bağlantılı. Aynı ayak. Aynı ezgi. Bir var ki sözler farklı. Bu arada bilenler bilir. Etem dayım güzel def çalardı. Avanoslu Selahattin’in sesi dayımın avazına ne kadar da benziyor.
“Halkların Değil Coğrafyanın Müziği” yöneticisi erinmemiş,yorulmamış. Türkünün sözlerini de yazmış. Hem de Avanos Belediyesi’nin yayınladığı “Avanos Halk Bilimi Araştırmaları ve Avanoslu Selahattin” kitabından almış sözleri. Okudum. Avanoslu Selahattin’i dinledim. Metinde büyük hatalar vardı. Site yönetimi duyarlık gösterdi. Önerdiğim biçimde metinde gerekli düzeltmeleri yaptı. Şimdi türkü sitede hem kitaptaki şekliyle hem de benim önerdiğim biçimiyle yer alıyor. Her iki metni de ilgilerinize sunuyorum: Avanos Belediyesi Kültür Yayınlarından, Yavuz İşçen tarafından hazırlanan "Avanos Halk Bilim Araştırmaları ve Avanoslu Selahattin" kitabında yer alan sözleri:

“Aman vardım kiliseye de baktım atına (gelin gelin)
Kurban olan yavrum belik belik saçına (annem annem)
Aman alayım gideyim islam içine (yandım anam)
Yörü yörü yürü saçlarını sürü
O da kimin yari bu vatanın malı

Aman vardım kilise mumları yanar (annem annem)
Oturmuş dikiş işler bekarlar evine (aman annem)
yörü yörü yürü o da kimin yari

Sallanı sallanı da suya gidersin (annem annem)
Urum kızı sen
Su değirmenin yanında firar idersin
(Annem annem aman aman)
Bu güzellik sende bir kar idersin
Yandım anam annem amman
Yürü yürü yürü”
.
Benim Avanoslu Selahattin’in sesinden dinleyerek oluşturduğum metin şöyle:
.
“Aman vardım kiliseye de baktım haçına (gelin gelin)
Kurban olam yavrum belik belik saçına (annem annem)
Aman alayım gideyim islam içine (yandım anam)
Yörü yörü yürü saçlarını sürü
O da kimin yari huvardalar malı

Aman vardım kiliseye de mumları yanar (annem annem)
Oturmuş dikiş işler bekarlar evine (aman annem)
Yörü yörü yürü o da kimin yari

Sallanı sallanı da suya gidersin (annem annem)
Urum kızı sen
Su değil meramın da firar idersin
(Annem annem aman aman)
Bu güzellik sende bir gan idersin
Yandım anam annem amman
Yürü yürü yürü”
.
Ne dersiniz? Durumdan vazife çıkardım. Böyle bir çalışma çıktı ortaya. İyi etmemiş miyim?