Bugün sizinle ozanların iç dünyasının perdelerini aralamak istiyorum. Denir ki; ozanlar hayal dünyaları belki de en geniş olanlardır. Doğrudur. İnsan âlemde hayal ettiği müddetçe yaşar çünkü. Çünkü hayal gücü ruhun gözüdür. Ozan dünyaya buradan bakar.

Gözler az gördüğü, kulaklar az duyduğu ölçüde hayal gücü artar. Hayal ruhun gizli kapısıdır da aynı zamanda. Bu kapıdan iyi fikirler girdiği gibi kötü fikirler de girebilmektedir. Bu yüzden bazıları zaman zaman sapıtırlar.

Hiçbir şey ele geçince hayal olduğu kadar güzel kalmaz. Hayal edilen şey renk renk, desen desen, harikulade. Ele geçen bunlardan sadece bir cüzdür.

Dünyanın gördüğü en büyük başarı önce bir hayaldi. En büyük, en görkemli çınar bir tohumda, deve kuşu da bir yumurtada saklıydı zira.

Hayal edilmeden yeni bir şeyler üretmek mümkün mü? Ancak yeni bir şeyler yapma çabasında olan insan hata da yapar. Nitekim insanoğlu hatadan arınmış değildir. Hatalar en büyük öğretmenlerdir. En büyük hata ise hata diye bir şey kabul etmemektir. Ancak ilk hata saflığın, sonrakiler de suçun mahsulü olduğu unutulmamalıdır.”Ufak bir hatanın cezasını kıyamete kadar çekersin” diyor, Tolstoy. Ama hata yapmaktan korkan insan da hiçbir şey yapmamanın ezikliğini yaşamaz mı?

Hayal etmek, hayali eyleme dönüştürmek hataları çoğaltan bir vasıtadır. İnsan kendi hatalarını ancak başkalarının gözü ile görebilir.

Hz. Ali diyor ki: ”Hiç kimsenin hatasını yüzüne vurmayın, hatayı işleyene başka birisinin hatasını örnek göstererek anlatın.” Nitekim o zaman bir kişinin hata yapmasını önlersiniz. Ancak onun kararlarını da kendi kendine vermesini önlemiş olursunuz. Bu da insanın hayal dünyasını karartır. Dolayısıyla üretme gücünü yok eder, insanı çölleştirir.


O zaman hiçbir şey umut etmeyene ne mutlu. Çünkü o hiç hayal kırıklığına uğramaz. Hayal etmeyenin ömrü de boğazıyla tuvaleti arasında geçer. Ondan topluma hayır gelmez.

“Allah bütün insanları mesut olsunlar diye yaratmıştır. Mesut olmaları için bazı dünyevi ve uhrevi kurallar koymuştur. İnsanlar bunlara uymuyor, bedbaht oluyorlarsa bu kendi hataları yüzündendir” diyor Epıotetes.

Hindistan’ın efsane lideri; Gandhi’ de:”İnsan kendi hatasını büyüten, başkalarınınkini de küçülten aynada görebilse, her iki hata hakkında bir fikir yürütmeye muktedir olabilir” diyor. Oysa insanların hatalarını kabullenmeleri nefislerine çok ağır gelir. Bu yüzden çoğu zaman bu gerçekleşmez.

İnsan için en güzel, en erdemli şey kendi hatasını görmek, başkalarınınkini de mümkün olduğu kadar örtmektir. Hayal dünyası geniş insanların hataları da çoktur.

Kafeste olmak, insana uçabileceği hissini yaşatır.(Riviere) Ancak; insan tek başına hayal eder, tek başına acı çeker ve tek başına ölür. (Amiel). Uzakta aramaya gerek yok. Şu yakın zamanda gördüklerimiz, yaşadıklarımız bunun delili değil mi? Yine de “geçmiş zaman olur ki hayali cihan değer”.

Sen büyük şeylerin hayaliyle yaşa, hiç olmazsa daha küçük şeyleri yapma imkânı bulursun. İşte, ozanlar bunu yapıyorlar