MUSİKİDE BİR SİLSİLE



Musikide; Enderunlu Latif Ağa, Beykozlu Kanuni Mehmet Bey, Hafız Ahmet Mükerrem Akıncı silsilesinin devamı olan Hocam, Cahit Gözkan, bu silsilenin tüm veresesini devralarak taşımış ve temsil etmişti.

Latif Ağa; 1815-1885 tarihleri arasında yaşadı, Osmanlı Sarayında beş yüzyıl hem okul, hem de resmi dairelerini barındıran Enderun´da yetişti ve Enderun´un meşhur Hocaları arasındadır. silsilesini devam ettiren en önemli talebesi Kanuni Mehmet Bey´dir. Latif Ağa´nın diğer talebeleri arasında, devrin önemli musikişinasları, Tamburi Ali Efendi, İsmail Hakkı Bey, Medeni Aziz Efendi ve Guatelli Paşa sayılabilir.

Kanuni Mehmet Bey;(1859-1931) Latif Ağa´nın talebesi olarak Enderun´da yetişti. II. Mahmut dönemimde Sarayda Mehterhanenin kaldırılmasından sonra yerine Enderun´da kurulan Mızıka ı Hümayin´de Türk Müziği bölümü olan "İnce Saz" şefi oldu. 1908 meşrutiyeti hareketi sonucu, bu bölümün kapatılmasıyla emekliye ayrıldı. Bu dönemde talebesi olan Ahmet Mükerrem Akıncı´ya 15 yıl aralıksız klasik musikimizin makam, usul ve eserlerini meşk etti. Çok iyi bir notist olduğundan döneminin eserlerini orijinal olarak notaya almış, "kütük" denilen nota dağarcığı ve "defterler" vasıtası ile klasik dönem eserlerinin günümüze ulaşmasında önemli bir rol üstlenmiştir.

Ahmet Mükerrem Akıncı; (1885-1940) Kanuni Mehmet Bey´in talebesi, H. Cahit Gözkan´ın hocasıdır. 23 yıllık musiki hayatına rağmen, Hocası Kanuni Mehmet Bey ile tanışmasını müteakip, tüm bildiğini bir kenara koyup, 15 yıl müddetle yeniden musiki meşk etmiş ve her konuda hocasının halefi olmuştur. Evinde talebelerine verdiği özel dersler ve haftanın belirli günleri yapılan umumi fasıl geceleri ile musiki hayatına büyük hizmeti geçmiş ve 20 yy. en önemli musikişinaslarından Cahit Gözkan´ ı yetiştirerek tüm musiki veresesini ona devretmiştir.

Hoca Cahit Gözkan; (1909-1999) gerek musikiye vukufu, gerek musiki muhiti ve meşklerine katkıları, yetiştirdiği talebeleri ve musiki dünyasında gönüllere ve hafızalara kazınan ev fasıllarındaki hamiliği sebebiyle, uzun ve bereketli ömrü boyunca musikiyi en mükemmel şekilde yaşamış ve yaşatmıştır. Hocalarından intikal eden "Kütük" ve Hocasının kendisi için geçtikleri fasılları yazdığı "Defter" leri itina ile muhafaza edip, bu günlere ulaşmasını sağlamıştır.

Kütük; çok iyi bir notist olan ve "uçan kuşun kanat sesini yazardı" diye nakledilen Kanuni Mehmet Bey´in Enderunda kaleme almış olduğu eserlerin nota ve güfteleriyle yer aldığı bir defter olup, devrinin icrası ile yazılmış eserlerle, bizzat bestekarlarının ağzından notaya alınmış eserleri ihtiva etmektedir. Hatta Cahit Hoca , bu kütükten bahsederken kendisine anlatılan hatıralardan da misaller verir, günümüzde okunan bestelerle Hocasından geçtiği hali arasında mukayeseler yapar, Enderunda Hacı Arif Bey´in; "Mehmet şu şarkıyı da kaçmadan yazıver" talebi üzerine , Kanuni Mehmet Bey tarafından notaya alındığını ve kütükte de bu haliyle bulunduğunu anlatır. Bazen de gösterirdi.

Defterler ise, "pek mümtaz ve muazzez evladım" ithafıyla başlayan ve Hoca Ahmet Mükerrem Akıncı´nın el yazısı ile talebe Cahit Gözkan´a yazılmış muhtelif makamlardaki, güfteleri Osmanlıca-Arap alfabesi ile kaleme alınmış takımlar halindeki nota koleksiyonudur.

Bir kısmının suretleri üzerine, Cahit Gözkan Hocamız tarafından Osmanlıca-Arap alfabesi ile yazılmış güftelerin altına, Latin Alfabesi ile karşılıkları yazılarak güncelleştirilmiş nüshalarından meşk edip, geçtiğimiz bu defterler; üslubu bakımından "Kütüğü" teyit etmesi ve bu güne kadar değerlendirilmemiş olması bakımından önemli bir kaynaktır.

Cemil Altınbilek