’Erdemli kimseler,
etrafına katkı yapmadıkları an vicdan azabı çekerler. Çünkü onlar toplumu kirden, pislikten arındırma ve insanlığı yaşatma adına kendilerini sorumlu hissederler.’

Okuyarak kazanılan, yeterli kazanım değildir. Erdemli olmak, kişinin kendisiyle ve yakın çevresiyle alakalıdır. Çünkü insan kendi ahlaki değerini kendi deneyimleriyle oluşturur. Okuyarak âlim olabilir insan fakat erdemli olamaz. İnsani değerleri sevmediği, özümsemediği ve bünyesinde barındırmaya gayret göstermediği sürece erdemin güzelliğini ve yüceliğini tadamaz. Erdemli insanlar insani değerleri göz önüne alarak, ilişkilerini iyi yaşam üzerine kurarlar.

Erdemsiz insanlar, çevresine ve ülkesine karşı sorumluluk almazlar. “Bana dokunmayan yılan bin yaşasın” misali yaşarlar. İşlerin kötü gittiği bir ülkede; bozuk düzene ayak uydurmaya çalışan erdemsiz bireyler mutlu, dertsiz ve tasasız olduklarını zannedebilirler. Oysa kişiliklerini ve çocuklarının geleceğini kaybettiklerinin farkında değillerdir.
Marifet, içinde yaşadığın düzeni sorgulamadan ayak uydurmak değil; her türlü yıkım karşısında dik durup erdemli kalabilmek ve kalanlara da gereken değeri verebilmektir.

Her konuya, her olaya ve kişiye objektif bakabilme yeteneğinden yoksun olan, ego tatminine ulaşmak için kendini üstün kılmaya çalışan, bu doğrultuda kötülük yaparak muhalif olan, ben merkezli bir şekilde kırıcı ve kibirli davranan ve adalet kavramını sırf kişisel kazanıma yönelik bir araç olarak kullananlar hayatın her karesinde karşınıza çıkabiliyor. İnsanlığın iyiliği için, böylesi kişiler ıslah edilmeye çalışılmalı, başarılamıyorsa asla desteklenmemeli, cesaretlendirilmemeli, cemiyetten soyutlayarak cezalandırılmalıdır.

Bilindiği üzere insanoğlunun, her ne kadar binlerce yıllık bir evrim sürecinden geçmiş olsa da, hâlâ ilkel güdüleri vardır. İlkellik kurallara uymamayı, erdemsiz yaşamayı tetikler. Çünkü erdem veya erdemsizlik kişinin davranışına yansır.
Bu doğrultuda, yalan söyleyen siyasetçilerin, rüşvet alan memurların, vergi çalan iş adamlarının, haksızlık yapan kamu görevlilerinin, işkence yapan polislerin, yanlış bilgilendiren öğretmenlerin, hırsızların, katillerin, dolandırıcıların ve tecavüzcülerin çoğalması kaçınılmaz olur.

En belirleyici erdem ilkesi dürüstlüktür. Erdemli insan, yasalara, ilke ve kurallara katılır. Katkı ve katılımının değeri ölçüsünde onur kazanır.

Birey erdemli olursa, erdemi bireylerin oluşturduğu kurum ve grupların erdemine katkı yapar. Bu da grup ve kurumların oluşturduğu devleti erdemli yapar.
Vatandaşları erdemli olan ulusların devletleri de erdemli olur.
Bireyi güzelleştiren erdemdir.
Bireyin güzelliği, toplumu güzelleştirir.
Güzel toplumlarla dünya güzelleşir.

Müsadenizle

Kaynak: ’Müsadenizle Beyler’ kitabı