Milletleri ayakta tutan en ehemmiyetli unsur kültürdür. Edebiyat da kültürü aktarıcı bir araç ve kültürü yansıtıcı bir aynadır. Merkezi insandır. İnsan, dışarıdan almış olduğu malzemeyi kendi duygu ve düşünceleriyle yoğurduktan sonra belli kurallara bağlı kalarak eserini ortaya koyar. Böylece edebiyat ürünü vücut bulmuş olur.
Oluşturulan ürün bir edebiyat ürünü olması dolayısıyla oluştuğu kültür ortamının vasıflarını ihtiva eder. İhtiva etmiş olduğu kültürü de aktarması lazım gelir. Burada devreye basın ve yayın girer. Gazete de bu basın yayın organlarından biridir. Dolayısıyla gazetenin ve gazeteciliğin edebiyat üzerindeki etkisi aşikardır. Müessirler eserlerini insanlara sunmak maksadıyla gazeteyi araç olarak kullanırlar. Birçok edebiyatçı eserlerini gazetelerde tefrika etmişlerdir. Bilhassa edebiyatımızın Batı’ya yelken açtığı dönem olarak bilinen Tanzimat Dönemi Edebiyatı’na mensup olan edebiyatçılarımız gazetelerden birçok defa istifade etmişlerdir.“Sanat toplum içindir.”ilkesine bağlı kalarak eser vermeyi hedef edinmiş edebiyatçılar, toplum için icra ettikleri sanatı onlara sunmak amacıyla, gazete çıkarmışlardır. Bu ediplerin başında İbrahim Şinasi gelir. Agah Efendi ile 1860 yılında neşrettikleri Tercüman-ı Ahval adlı ilk özel gazetede, edebiyatımızın ilk yerli tiyatrosu olan Şair Evlenmesi’ni tefrika etmiştir... Çok yönlü bir muharrir olan Ahmet Mithat Efendi de, halkı eğitmek için yazdığı eserlerini, kendi çıkarmış olduğu Devir ve Bedir adlı gazetelerde yayınlamıştır.
Görüldüğü üzere, gazetelerden sadece habercilik alanında istifade edilmeyip, edebiyat alanında da yaralanılmıştır. Hülasa edecek olursak edebiyatın toplumsallaşmasında gazeteciliğin inkar edilemeyecek bir ehemmiyeti mevcuttur. MUSTAFA KILIÇBAY