MUAMMA : Belli kurallara göre yazýlan ve cevaplanan (Çözülen) konusu Allahýn sýfatlarýndan biri yada insan olan Manzum bilmecelerdir þeklinde tarif edilir.Bilindiði üzere konusu(Temasý) nesne olanlara da LUGAZ denilmektedir . Gerek Divan edebiyatýnda gerekse halk edebiyatýnda MUAMMA ustalarýnca çok iyi kullanýlmýþtýr.
Divan edebiyatýndan örnekler :
Dedemin beline sokduk bir düdük Ana bir velinün adidur didük Dede kelimesinin Arapçasi cedd Cim ve Dal harfleriyle yazilmaktadir. Bel, miyan yani orta olup Cim ve Dal harflerinin arasidir. Düdük kelimesinin Farsçasi ney olup Nün ve ye harfleri ile yazilmaktadir.Nün ve Ye harflerini Cim ve Dal harflerinin arasina koyup okudugumuzda Cüneyd kelimesini buluruz ki bu da Cüneyd-i Bagdâdi’nin kisaltilmis seklidir.Bu’da NABÝ’den bir örnek
Bende yok sabr u sükun bende vefâdan zerre Ýki yoktan na çýkar fikr edelim bir kere
Burada cevap NABÝ’ dir.Ben de yok derken adýndan bahsediyor þair."Nâ" ve "bî" kelimeleri arapça ve farsçada ’yok’ anlamýna gelmektedir. Ýki yoktan “na” çýkar yani “yok” çýkar düþünelim bir defa.Burada Nabi Mahlasýný Anlatmaktadýr amma, muamma’ya da güzel bir örnektir
Halk edebiyatýmýzdan bir örnek :
Âþýða hoþ gelirmiþ yâr hanesi Kudretullah þehrinin dürdânesi Muammaya cevap bulun bakalým Oðlunun karnýnda yatar annesi
4. Çin’den gelir sesi Bursa’dan duyulur nefesi Bunu bilmeyecek ne var ÝPEK BÖCEÐÝ’nin ta kendisi
5. Oðlunun karnýnda yatarmýþ annesi Ýnsanýn muammaya gelir gülesi Düþünüp de buldum ben neticeyi Cevabým þudur ki ÝPEK BÖCEÐÝ
6. Âþýða hoþ gelir yâr hanesi Kozadýr Mekke’nin dürdânesi Muammaya cevap buldum, doðrudur inþallah ÝPEK BÖCEÐÝ’dir KOZA’nýn annesi. Bu da Aþýk Lüzusuz!’dan
MUAMMA-BÝLDÝNÝZ MÝ SÝZ ?
Merhaba dostlarým size bu soru Hadi cevap verin baþarýn zoru Hayvanlar içinde dilsizdir biri Hangi hayvandýr bu bildiniz mi siz ?
Meyvesi tatlýdýr siyahtýr, ak’týr Bunu yaratan da þüphesiz Hâk’týr Koca aðaç amma çiçeði yoktur Hangi aðaçtýr bu bildiniz mi siz ?
Yok imiþ Dünyada bir insan gamsýz Hiç gören olmamýþ bir çölü kumsuz Sureler için de tek o’dur Mim’siz Hangi suredir bu bildiniz mi siz ?
Ormanlarda yaþar sanma ki ötmez O çok uyanýktýr sanma aldatmaz O da kuþtur amma hiç yuva yapmaz Bu kuþun adý ne bildiniz mi siz?
Cennet bahçesi’nin güzeli o da Ne toprakta kökü nede bir suda Dallarý yerlerde kökü havada Bu ne aðacýdýr bildiniz mi siz ?
Rabbinin emriyle geldi kusursuz Çarmýha gerdiler bir kavim arsýz Adem’den bu yana tek o babasýz Kimdir bu insan, bildiniz mi siz ?
Ben aþýðým diyor Denizli ili Lüzumsuz çok güzel söylermiþ dili Birazcýk ulema, biraz da deli Kim acep bu deli,bildiniz mi siz ?
Sadýk Daðdeviren (Aþýk Lüzumsuz)
========================= CEVAPLAR
Merhaba dostlarým size bu soru Hadi cevap verin baþarýn zoru Hayvanlar içinde dilsizdir biri Hangi hayvandýr bu bildiniz mi siz ?
Umman da deryada her suda yüzer Aðlarý doldurur sofrada gezer Bir balinasý var deðmesin nazar Dilsiz olan hayvan balýktýr, balýk
====================== Meyvesi tatlýdýr siyahtýr, ak’týr Bunu yaratan da þüphesiz Hâk’týr Koca aðaç amma çiçeði yoktur Hangi aðaçtýr bu bildiniz mi siz ?
Aydýn’dýr merkezi lezzetli olur Yapraðý iridir Havva’yý korur Güzel/se söz çekirdeði doldurur Çiçeksiz bu aðaç incirdir,incir
===================== Yok imiþ Dünyada bir insan gamsýz Hiç gören olmamýþ bir çölü kumsuz Sureler için de tek o’dur Mim’siz Hangi suredir bu bildiniz mi siz ?
Cennet bahçesinde pýnardýr,göldür Günülerde açan nadide güldür Þarabý lezizdir sanki bir baldýr Mimsiz olan sure Kevser’dir Kevser
======================
Ormanlarda yaþar sanma ki ötmez O çok uyanýktýr sanma aldatmaz O da kuþtur amma hiç yuva yapmaz Bu kuþun adý ne bildiniz mi siz?
Üreme mevsimi zulaya yatar Baþka yuvalara yumurta atar Aslýnda hoþ bir kuþ güzel de öter Yuva yapmaz bu kuþ,guguktur,guguk
========================
Cennet bahçesi’nin güzeli o da Ne toprakta kökü nede bir suda Dallarý yerlerde kökü havada Bu ne aðacýdýr bildiniz mi siz ?
Yüz yýlda gölgesi geçilmez imiþ Meyvesi yenirmiþ içilmez imiþ Deðerine paha biçilmez imiþ Cennette bu aðaç,tuba’dýr,tuba
========================
Rabbinin emriyle geldi kusursuz Çarmýha gerdiler bir kavim arsýz Adem’den bu yana tek o babasýz Kimdir bu insan, bildiniz mi siz ?
Ýman ehli olmak asýl muteber Ýnecek Dünya’ya verecek haber Meryemden olmadýr o bir peygaber Mesih derler ona, Ýsa’dýr, Ýsa
========================
Ben aþýðým diyor Denizli ili Lüzumsuz çok güzel söylermiþ dili Birazcýk ulema, biraz da deli Kim acep bu deli,bildiniz mi siz ?
Anlaþýlmaz bazen bizim ulumuz Ender çýkar böyle edip,velimiz Namlýdýr her yerde bak bu delimiz Daðdeviren’dir o,Aþýk Lüzumsuz
Sadýk Daðdeviren Aþýk Lüzumsuz
Sosyal Medyada Paylaşın:
ASIKLUZUMSUZ Åžiirleri
(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir.