akþamlarý; ev gezmelerinde “yüzük” oynanýrdý bez, peþkir, çaput altýnda yüzük, düðme, deve boncuðu ya da para, yüz devesi olan taraf kazanýrdý. “deve çobanlýðý” çocuklara en büyük armaðandý.
sonra çocuklar ayaklarýný ortaya sýralarlar "-hýt mýt ner-den gel-din or-dan çýk"
"-hýt mýt saþ-larý gýv-rý-þýk"
ebe tekerlemeler söylerken; kimin hangi ayaðýnda kalmýþsa o ayak çýkar, iki ayaðýndan tutulan kalak duruma göre biraz sertçe yere vurulur ahret sualleri sorulur
“-daðda deve gördün mü?” “-gördüm” “-çullu muydu, çulsuz muydu” alýnan cevabý beðenmez ebe onun devesi o deðil elbette “-benim devem o deðil idi o deðili idiii”
ama olsun o kendi devesine yanmaktadýr, aldýðý her cevapla tabanlar kýzarýr “-böyük gapýdan mý geçirdin, güçcük gapýdan mý” “-sovuk su mu içirdin, ýscak su mu” “üþümedi miii?” “yanmadý mýý?”
en sonunda aðlamaklý olur çocuk cehendem zebanisi sorgudan vazgeçer “-boban nerde,” “-çift sürmede” “-anan nerde” “-bazara ðetdi” “-sana ne ðetircek “-lokum-piskevit” “-haný bana” “-çöp sana” “-hadi öyleye bide sen get” çocuk arkaya aþýrýlýr herkes gülmekten katýlýr ve cumbalak kýlýnýr yumbarlanýlýr
babamýn dizlerine küçük bir çocuk binmiþ zýplatýyor, güya ata bindirmiþ yorulunca "-cýzzýk oynayalým" der biri eller birbirini üstünden cimcirmiþ en alttaki elin sahibi "-cýzzýk" der, diðeri "-n’oldu haným abla" "-gara garýnca ýssýrdý" aðlamamak için diþini sýkar "-öyleye çýk depe baþýna" diye býrakýr en alttaki el, en üste çýkar diðerlerinin el üstünden canlarý yanar
bu arada diðer çocuklar babamýn etrafýna çokaþýr çoluk çocuk misafirler "týkýlama" oynanýr diðer bir küçük ebe babamýn dizlerine oturur ebe elleriyle gözlerini kapatýr orta parmakla fiske vurulur
babam diðer parmaklarýný yumup bir parmaðýný açar bu arada ellerinin dýþý bir hayli acýr küçük ebenin gözleri dolar, elleri kýzarýr sürüp gider babamla ayný parmaklarý bulana kadar
"çene týklatmaca" “-gel bakayýn iliklerini sayývýrayýn” çocuk gelir sayýcýnýn karþýsýna pantolon düðmesinden baþlanýr “-bir-iki üç-dört galdýr çeneni bakayýn” çocuk çenesini kaldýrýnca “-beþþþ!” diyerek iþaret parmaðýnýn yanýyla çene kaldýrýlýr çocuðun diþleri týklatýlýr” çocuk dilini ýsýrmýþtýr
“-bi çene oyunu da çocuðun çenesi tutularak aþaðý-yukarý “çen çen çene” dudaklara bastýrýlýr parmakla “-aþçý dükkaný” sonra burna “-horuldaklý çeþme” iki göze iki parmak “-aynalý çarþý” alýna küçük bir “þaplak” “-düz bayýr” saçlar karýþtýrýlýr “bitli çayýýýýr” çocuklar tertemiz gayri ya “-altýn çayýýýr” denilir oldu onlara da”
“-biri havsizden yaklaþýr arkandan iki eliyle kapadýr gözlerini “-kim o” deye sorcan birez bekler bu sefte kendisi sorar “-çekme mi sürme mi?”
“-çekme” dersen ellerini çekmez “-sürme” dediysen gözlerine basdýra basdýra ellerini geriye doðru alýr” “-neyye” “-valla bilmen öyle iþde”
tabi bu arada düþen-kalkan, aðlayan þanslý ayaklarýnýn altýna bindirir, “-sýký dutun” der yukarý kaldýrýrdý ileri-geri sallanýr, düþürecekmiþ gibi yapardý ebem dayanamaz gelir, söylenir tepedeki çocuðu alýrdý herkes “-benide, benide” diye mýzlardý
ebem gürültüyle mücadele için “-baþým galdýrmayo ya” diye söylenir “-gelin bakayýn efeleðinizi gýrývýrayýn” zorla birini yatýrýrýr, çapraz ellerle ayaklarý birbirine doðru sündürür bu defa dedemden umudu kalmayan diðerleri sýrada sürtüþür
dedem iki yanýna alýr biraz büyük olanlarý ayaklarýna basarak ortalarýnda durur kah balarýsý, kah eþek arýsý kah bambýl kah at sineði olur, burnuyla výzýldarken hýcýnýr, arada bir sokar elinin tersiyle yüzünü koruyana þamar olmadý dalýna konar.
benzeri þekilde yine elinin tersiyle "sepetçioðlu senmin, benmiyim" tokattan sonra deðiþir ebe bu defa da diðeri sorar, "sensin" "-benisem bir elini dizine, bir elini yüzüne koy vahtýna hazýr ol"
yorulanlar artýk oturmaya baþlar ortaya toplanýp, uzatýlýr ayaklar biri ebe olup, ayaklarý sayar "-hýt-mýt, nerden geldin ordan çýk" "-hýt-mýt, saçlarý gýv-rý-þýk"
çocuklar kendi baþlarýna kalmýþlarsa ötekinlerden daha geliþkin bir abla "-erik dalýna çýk-tým tren yoluna bak-tým üç ðüzel geliyo bi-ri a-ða bi-ri pa-þa or-ta-daký Ke-mal Pa-þa"
DÝPNOTLAR cumbalak kýlmak: takla atmak cimcirmek : çimdiklemek, çimcik atmak, cimciklemek, teni el ile sýkýþtýrmak hýcýnmak / hýncýnmak: vuracakmýþ gibi yapmak dal: boyunun arkasý, ense
Sosyal Medyada Paylaşın:
İbrahim Çelikli. Åžiirleri
(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir.