Ödünç alınan son kuruşla ödenen ilk kuruş arasında tabii muazzam bir fark vardır. goethe
XİSOR AŞİRETİ Adıyaman'ın Kızıl Hızırları (Tarih, İnanç, Kimlik ve Direniş Yolları) Hüseyin TURHAL
Bir toplumun tarihi, yalnızca resmî belgelerden ve iktidarın kaleminden çıkan satırlardan ibaret değildir. Gerçek tarih; çoğu zaman görmezden gelinen, susturulmaya çalışılan ve hafızanın en derin köşe...
67. Bölüm

Ek Bölüm: Reşvan Aşiretinin Dini İnancı ve Dönüşümleri

9 Okuyucu
0 Beğeni
0 Yorum

Reşvan aşiretinin dini ve mezhepsel inancı, yüzyıllar süren göç, siyasi baskı ve yerleşikleşme süreçleri boyunca önemli değişimler geçirmiştir. Aşiretin dini kimliği, tek bir inançla sınırlı kalmayıp, çok katmanlı bir miras sergilemektedir.
1. Kadim Kök: Yezidilik
Reşvan aşiretinin bilinen en kadim inancı, Kürtlerin eski inançlarından biri olan Yezidiliktir.
Tarihsel Kanıt: Aşiret, 1207 yılına ait bir Yezidi Mişûru'nda (el yazması) Pir Sini Darani'ye bağlı kabileler arasında anılmaktadır (Bölüm 2). Bu, Reşvan'ın 13. yüzyılın başlarında dahi Kuzey Mezopotamya'daki Yezidi manevi hiyerarşisine dahil olduğunu gösterir.
Süreklilik: Bugün hala Reşvan aşiretinden Yezidiler, Yezidiliğin merkezi coğrafyası olan Irak'ta Şengal (Sincar) ve Duhok çevresinde yaşamaktadır. Bu kol, aşiretin orijinal dini kimliğini sürdürmektedir.
2. Büyük Çoğunluğun Geçişi: Sünni İslam
yüzyıldan itibaren Osmanlı İmparatorluğu'nun (Sünni İslam merkezli) bölgedeki siyasi ve dinî baskısının artması, aşiretin büyük çoğunluğunun Sünni İslam'a geçişine yol açmıştır.
Siyasi Nedenler: Osmanlı idaresi, özellikle "isyancı" ve "eşkıya" olarak nitelendirdiği (Bölüm 5) göçebe gruplar üzerinde Sünni kimliği bir kontrol mekanizması olarak kullanmıştır. Sünniliği benimsemek, aşiretin Osmanlı sistemi içinde meşruiyet kazanmasını ve baskıdan kısmen kurtulmasını sağlamıştır.
Mezhep: Türkiye ve Orta Anadolu'da yerleşik hale gelen Reşvan kollarının büyük çoğunluğu, Şafii veya Hanefi mezhebine bağlı Sünni Müslümanlardır.
3. Alevi Bağlantıları
Reşvan aşiretinin Güneydoğu'da ve Malatya çevresindeki bazı kolları, özellikle Türkmen ve diğer Kürt gruplarıyla olan etkileşimleri sonucunda Alevi inancına da geçiş yapmıştır.
Coğrafi Etki: Bu kollar, genellikle Alevi inancının güçlü olduğu coğrafyalarda (örneğin Maraş ve Malatya'nın bazı bölgeleri) yoğunlaşmıştır.
İnanç Çeşitliliği: Aşiretin bu kısmı, Kürt Aleviliği geleneklerini benimseyerek, Reşvan'ın dinî mozaiğine üçüncü bir önemli katman eklemiştir.

Özet: Çok Katmanlı Dini Miras
Reşvan aşiretinin günümüzdeki dini inanç yapısı şu şekilde özetlenebilir:

Dönem Başat İnanç Coğrafya Güncel Durum
Erken Dönem (1207) Yezidilik Kuzey Mezopotamya (Şengal, Duhok) Bu coğrafyada yaşayan kolların inancıdır.
Orta Dönem (16.-19.yy) Sünni İslam Anadolu (Adıyaman, Orta Anadolu) Aşiretin en kalabalık kolunun inancıdır.
Bölgesel Etki Alevilik Malatya, Maraş ve yakın çevresi Bazı yerel kolları tarafından benimsenmiştir.

Sonuç: Reşvan aşireti, inanç tarihi açısından Yezidilikten Sünni ve Alevi İslam'a kadar uzanan, Kürt coğrafyasındaki dinî değişimleri ve çoğulculuğu yansıtan zengin bir mirasa sahiptir.
Yorum Yapın
Yorum yapabilmeniz için üye olmalısınız.
Yorumlar
© 2025 Copyright Edebiyat Defteri
Edebiyatdefteri.com, 2016. Bu sayfada yer alan bilgilerin her hakkı, aksi ayrıca belirtilmediği sürece Edebiyatdefteri.com'a aittir. Sitemizde yer alan şiir ve yazıların telif hakları şair ve yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Sitemiz hiç bir şekilde kâr amacı gütmemektedir ve sitemizde yer alan tüm materyaller yalnızca bilgilendirme ve eğitim amacıyla sunulmaktadır.

Sitemizde yer alan şiirler, öyküler ve diğer eserlerin telif hakları yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. Ayrıca sitemiz Telif Hakları kanuna göre korunmaktadır. Herhangi bir özelliğinin kısmende olsa kullanılması ya da kopyalanması suçtur.
ÜYELİK GİRİŞİ

ÜYELİK GİRİŞİ

KAYIT OL