Xisor Aşireti'nin kimliği, Adıyaman ve çevresindeki köylere sıkı sıkıya bağlıdır. Bu coğrafya, sadece bir yerleşim yeri değil, aynı zamanda aşiretin tarihini, inancını ve Kürt Alevî geleneklerini yüzlerce yıldır yaşattığı kültür merkezleridir.
1. Ana Yerleşim Bölgesi: Adıyaman ve Çelikhan
Metinde belirtildiği gibi, Xisor Aşireti'nin merkezi yaşam alanları şunlardır:
Çelikhan Bölgesi: Özellikle Bulam ve Balıkburnu gibi yerler, aşiretin en yoğun ve tarihsel olarak köklü yerleşim yerleridir. Bu bölgeler, dağlık araziye ve yaylalara yakınlığı sayesinde, geçmişte hayvancılığa dayalı yarı göçebe bir yaşam biçimine de olanak tanımıştır.
Adıyaman Çevresi: Aşiretin diğer önemli bir kısmı Adıyaman merkeze bağlı köylerde veya yakın ilçelerde bulunmaktadır.
2. Xisor Köyleri: Kültürel Direnişin Simgeleri
Aşiret mensuplarının yaşadığı köyler, inanç ve dilin korunmasında kritik bir rol oynamıştır. Aşiretin metinde adı geçen önemli yerleşim birimleri şunlardır:
Şığlar
Karaağaç Köyü
Gümükan (Çamyurdu)
Uzun Köy
Düz Yazı
Dilikan
Fağrikan
Pişnik Durukaynak
Yarma Kaya
Akçalı
Bulam
Bu köylerin tamamının Alevî inancına mensup Xisor ailelerinden oluşması, ortak bir yaşam biçimi, gelenek ve dayanışma kültürü yaratmıştır. Bu köy yerleşimleri, manevi merkez olan Adıyaman Süsen Köyü'ndeki dedelerle sürekli iletişim halinde kalarak Alevî erkânını kesintisiz sürdürmüştür.
3. Köy Yaşamında Kültürel Devamlılık
Bu yerleşim birimleri, Xisor Aşireti'nin Kürt Alevî kimliğini somutlaştıran mekanlardır:
Dil ve Eğitim: Köylerde baskın olarak konuşulan Kurmancî lehçesi, masalların, dengbêjlerin (halk ozanları) ve sözlü tarihin aktarılmasını sağlamıştır.
İnanç Pratikleri: Cemler, Hızır Cemi ve diğer Alevî ritüelleri bu köylerde gizlice veya kapalı ortamlarda icra edilmiştir. Dedeler, bu köyleri düzenli olarak ziyaret ederek inançsal rehberlik sağlamıştır.
Sosyal Yapı: Köy hayatı, aşiret içi bağları güçlendiren komünal dayanışma ve imece (yardımlaşma) usullerini canlı tutmuştur. Bu sosyal yapı, aşiretin dış baskılara karşı birliğini korumasında hayati rol oynamıştır.
Bu köyler, Xisor Aşireti'nin sadece bir tarihsel geçmişi değil, aynı zamanda günümüzde de yaşatılan dinamik bir kültürel mirası temsil ettiğinin en önemli kanıtıdır.

Sonraki bölümde (Bölüm 7), aşiretin kültürel ve sosyal yapısının derinliklerine inerek, Kürt Alevî geleneği içindeki özel pratiklerini, sözlü kültürünü ve toplumsal kurallarını (rızalık, görgü cemi vb.) inceleyebiliriz.