Cihannümâ ve Eşkıyalık İddiaları
yüzyıl, Reşvan aşiretinin Osmanlı merkezî idaresiyle olan ilişkisinin daha da gerildiği ve aşiretin "isyancı" bir imaj kazandığı bir dönemdir. Bu imajın resmî kayıtlara geçişi, Osmanlı'nın önemli âlimlerinden Kâtip Çelebi'nin (Mustafa bin Abdullah) eseri Cihannümâ aracılığıyla olmuştur.

Cihannümâ'da Reşvan Kürtleri
Kâtip Çelebi, 1648 yılında yazmaya başladığı ünlü coğrafya kitabı Cihannümâ (Dünyanın Görünümü) ile Anadolu'nun demografik ve coğrafi yapısına dair kapsamlı bilgiler sunmuştur. Çelebi, Reşvan Kürtlerini tanımlarken, aşiretin dini ve coğrafi dağılımına dair önemli ipuçları vermektedir:
Dini Kimlik Vurgusu: Çelebi, Reşvan Kürtlerini açıkça Yezidiler olarak tanımlamaktadır. Bu tanım, aşiretin 1207 yılındaki Yezidi Mişûru'ndan (Bölüm 2) bu yana süregelen kadim dini kimliğinin 17. yüzyılın ortalarında hala baskın olduğunu göstermektedir.
Coğrafi Dağılım: Reşvan Kürtlerinin yaşadığı bölgeler olarak Ufacıḳlı, Baḳrāṣlı ve Behisnī (Besni) bölgelerini zikretmektedir. Bu, aşiretin 16. yüzyılda (Bölüm 4) kaydedildiği Adıyaman çevresindeki yoğunluğunu koruduğunu teyit etmektedir.

N Malatya, Kürtler ve "Eşkıyalık" İddiaları
Kâtip Çelebi, Malatya bölgesine ilişkin gözlemlerinde Reşvan aşiretini olumsuz bir sıfatla kaydetmiştir:
"Ayrıca Malatya halkının çoğunun Kürt olduğu ve bu bölgelerdeki kabilelerinden birinin 'uslanmaz isyancılar' ve 'eşkıya' olduğu belirtilmektedir."
Bu sert niteleme, aşiretin merkezî otorite ile olan gergin ilişkisini yansıtmaktadır. Bu imajın oluşmasında etkili olan temel faktörler şunlardır:
Göçebe Yaşamın Getirdiği Çatışma: Göçebe aşiretler, vergi ödeme (Bölüm 4), askerlik ve yerleşik nüfusun topraklarını kullanma konularında sürekli olarak Osmanlı idaresi ve yerleşik Türkmen/Kürt topluluklarıyla çatışıyordu.
Vergi Direnişi: Sürekli hareket halinde olan Reşvan'ın, vergilerini (özellikle ağnam vergisini) düzenli ödememesi veya ödeme denetimine direnmesi, Osmanlı defterlerinde "asi" ve "eşkıya" olarak damgalanmasına yol açmıştır.
Yezidi Kimliği: Yezidilik, Osmanlı İmparatorluğu'nun Sünni İslami idaresi için "sapık" (zındık) veya "kâfir" olarak görülen bir inançtı. Bu dini kimlik, aşiretin her türlü idari direnişini, merkezî otoriteye karşı meşruiyetini yitirmiş bir isyan olarak etiketlemeyi kolaylaştırmıştır.
Dolayısıyla, Kâtip Çelebi'nin tanımı, Reşvan'ın sosyo-ekonomik zorluklar ve dini farklılıklar nedeniyle 17. yüzyılda devlet nezdinde kontrol edilmesi gereken bir tehdit olarak algılandığını göstermektedir.

Tarihi Bağlamın Önemi
Bu dönemde "eşkıyalık" terimi, her zaman basit yol kesicilik anlamına gelmiyordu. Çoğu zaman, merkezin yerleşikleşme ve ağır vergilendirme politikalarına direnen tüm göçebe ve yarı-göçebe grupları kapsayan geniş bir idari ve siyasi suçlamaydı. Reşvan'ın isyancılık olarak nitelendirilmesi, esasen onların merkezî kontrol dışı kalma çabalarının bir yansımasıdır.
Bu kayıtlar, Reşvan'ın güçlü yapısını ve coğrafi hareketliliğini koruyarak Osmanlı'nın tam anlamıyla asimile etme ve yerleşikleştirme çabalarına karşı direncini ortaya koymaktadır.