Para, gübre gibi etrafa yayılmazsa işe yaramaz. baco
XİSOR AŞİRETİ Adıyaman'ın Kızıl Hızırları (Tarih, İnanç, Kimlik ve Direniş Yolları) Hüseyin TURHAL
Bir toplumun tarihi, yalnızca resmî belgelerden ve iktidarın kaleminden çıkan satırlardan ibaret değildir. Gerçek tarih; çoğu zaman görmezden gelinen, susturulmaya çalışılan ve hafızanın en derin köşe...
52. Bölüm

Bölüm 2: Yezidi Mişûr'larında Bir İz: 1207 ve Pir Sini Darani

7 Okuyucu
0 Beğeni
0 Yorum

Reşvan aşiretinin tarihini yüzlerce yıl öncesine taşıyan en güçlü dayanak, 1207 yılına ait bir Yezidi Mişûru (el yazması) kaydıdır. Bu belge, aşiretin sadece varlığını değil, aynı zamanda erken dönemdeki sosyo-dini kimliğini ve manevi coğrafyasını da aydınlatan eşsiz bir kaynaktır.

Yezidi Mişûru: Bir Kimlik Belgesi
Mişûrlar, Yezidi inancında önemli bir yere sahip olan, genellikle dini kaideleri, ritüelleri, şecere kayıtlarını ve kutsal kişilere bağlılıkları belgeleyen el yazmalarıdır. 1207 tarihli bu özel mişûr, Reşvan kabilesini, Yezidi inancının yedi önemli ruhani figüründen biri olan Pir Sini Darani'ye bağlı kabileler arasında zikretmektedir.
Pir Sini Darani: Yezidilikteki "Pir" rütbesi, ruhani yol göstericiler ve cemaatin dini liderleridir. Bir aşiretin bir Pir'e bağlı olması, o aşiretin Yezidi inanç sistemi içinde köklü bir yere ve özel bir manevi sorumluluğa sahip olduğunu gösterir. Reşvan'ın bu erken dönemde Pir Sini Darani'ye bağlanması, aşiretin dini ve sosyal hiyerarşi içindeki konumunun altını çizmektedir.
Bu bağlantı, Reşvan aşiretinin köken hikayesini, daha sonra yerleşeceği Anadolu'daki göçer hayattan çok daha önce, Yezidiliğin merkezi coğrafyası olan Mezopotamya'nın kuzeyine sabitlemektedir.

Şengal, Duhok ve Manevi Coğrafya
1207 kaydının işaret ettiği coğrafya, aşiretin yerleşikleşme ve dağılma tarihini anlamak için kritik öneme sahiptir:
Şengal (Sincar Dağları): Yezidiler için en kutsal yerlerden ve en büyük Yezidi cemaatlerinin evi olan Şengal.
Duhok ve Çevresi: Yezidi tapınaklarının ve tarihi yerleşim yerlerinin bulunduğu bölge.
Bugün hala Reşvan aşiretinden Yezidilerin Şengal ve Duhok'ta yaşaması, bu kadim kaydın günümüzdeki demografik ve kültürel sürekliliğini kanıtlar niteliktedir. Reşvan aşiretinin, Anadolu'da yoğunlaşan büyük göç hareketinden önce, bu kutsal coğrafyalarda kök salmış bir Yezidi Kürt topluluğu olduğu anlaşılmaktadır.

Dini Değişim ve Göçün Etkisi
Reşvan'ın erken dönemdeki bu Yezidi kimliği, aşiretin sonraki tarihini anlamak için bir karşıtlık noktası oluşturur. Aşiretin büyük çoğunluğu, 16. yüzyıldan itibaren Osmanlı İmparatorluğu'nun artan Sünni etki ve baskıları, askeri seferler ve yerleşikleştirme çabaları sonucunda yavaş yavaş Sünni İslam'a geçiş yapmıştır.
Sürdürülebilirlik: Bu geçişe rağmen, Şengal ve Duhok'taki bir kolun orijinal inançlarını sürdürmesi, aşiretin farklı coğrafyalarda farklı kaderler yaşadığını gösterir.

Miras: 1207 Mişûru, Anadolu'ya yayılan ve Sünnileşen Reşvan kollarının bile ortak bir Yezidi mirasına sahip olduğunu gösteren somut bir kanıttır.
Bu tarihi belge, Reşvan adını sadece bir kabile adı olmaktan çıkarır ve onu Yezidi inancının 800 yılı aşkın manevi hafızasına kazınmış bir isim haline getirir. Aşiretin kökleri, bir yandan Osmanlı'nın idari kayıtlarında yer bulurken, diğer yandan bu kadim el yazmasıyla Mezopotamya'nın ruhani derinliklerine bağlanmaktadır.
Yorum Yapın
Yorum yapabilmeniz için üye olmalısınız.
Yorumlar
© 2025 Copyright Edebiyat Defteri
Edebiyatdefteri.com, 2016. Bu sayfada yer alan bilgilerin her hakkı, aksi ayrıca belirtilmediği sürece Edebiyatdefteri.com'a aittir. Sitemizde yer alan şiir ve yazıların telif hakları şair ve yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Sitemiz hiç bir şekilde kâr amacı gütmemektedir ve sitemizde yer alan tüm materyaller yalnızca bilgilendirme ve eğitim amacıyla sunulmaktadır.

Sitemizde yer alan şiirler, öyküler ve diğer eserlerin telif hakları yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. Ayrıca sitemiz Telif Hakları kanuna göre korunmaktadır. Herhangi bir özelliğinin kısmende olsa kullanılması ya da kopyalanması suçtur.
ÜYELİK GİRİŞİ

ÜYELİK GİRİŞİ

KAYIT OL