Alevi inancında dedeler ve ocaklar, taliplere (yola giren kişilere) rehberlik etmek için bir hiyerarşi içinde düzenlenmiştir. Bu hiyerarşi genellikle üç ana kademeden oluşur:
Talip Ocağı: Yola giren, hizmet eden ve rehberlik alan topluluk.
Pîr Ocağı: Taliplerin manevi rehberi ve yol göstericisi olan dedelerin ait olduğu ocak.
Mürşid Ocağı: Pîr ocaklarını denetleyen, onlara yol ve erkan (kural) öğreten, en üst düzeydeki manevi otoriteye sahip ocaktır.
Mürşid Ocağı'nın Fonksiyonları ve Önemi
Ağuiçen Ocağı'nın (ve benzeri Mürşid Ocaklarının) temel görevleri, Alevi inancının sürekliliği ve doğruluğu açısından kritiktir:
1. Yolu Denetleme (Rehberlerin Rehberi)
Mürşid ocağı, kendisine bağlı olan Pîr ocaklarını denetler ve onların hizmetlerini kontrol eder. Eğer bir Pîr ocağının dedesi yoldan saparsa veya erkanı (kuralları) yanlış uygularsa, Mürşid Ocağı bu durumu düzeltme ve gerektiğinde müdahale etme yetkisine sahiptir.
2. İcazet ve Onay Verme
Mürşid ocakları, Pîr ve Rehber ocaklarının dedelik yapabilmeleri için gerekli olan "icazeti" (yetki belgesi/onayı) verir. Bu icazet, dedelerin soy ağacının (şeceresinin) doğruluğunu ve manevi bilgisinin yeterliliğini onaylar. Bu, AP Aziz Dede gibi bir dedenin manevi yetkisinin en üst makamdan tasdiklendiği anlamına gelir.
3. Düşkünlük Kararları (Manevi Mahkeme)
Cemlerde veya toplumsal hayatta büyük hata yapan ya da ahlaki değerlere aykırı davranan bir Talip veya Pîr hakkında "Düşkünlük" (cemden dışlama, yoldan men etme) kararı genellikle Mürşid Ocağı'nın bilgisi veya onayıyla verilir. Bu, ocağın manevi yargılama ve otorite merkezi olduğunu gösterir.
4. Erkan Öğretimi ve Kural Koyma
Cem ve ayinlerin nasıl yapılacağını, 12 Hizmet erkanının nasıl uygulanacağını en doğru ve köklü şekilde Mürşid Ocağı'nın dedeleri bilir ve diğer ocaklara öğretir. Onlar, Alevi inancının saf ve orijinal halini koruyan kaynaklardır.
AP Aziz Dede Bağlamında
AP Aziz Dede'nin Ağuiçen Ocağı'na bağlı olması, onun sadece bir yerel dede değil, aynı zamanda en üst düzey manevi makamın temsilcisi olduğu ve hizmetinin bu köklü otoriteden onay aldığı anlamına gelir. Bu durum, onun nasihatlerinin, şifalarının ve manevi ağırlığının toplum nezdinde neden bu kadar güçlü kabul edildiğini açıklar.