Dünya üzerinde Kaç Tane Cami Var?

Camilerimizin her biri, Allah’ın evleri olması sebebiyle çok kıymetliler bizim için. Mahallemizdeki camilere baktığımızda görürüz ki, mahallenin tüm sakinleri, eğer varsa caminin bir eksiğini tamamlamak adına çalışırlar günler boyunca. Cuma günleri hutbede duyurulan yardım çağrısına da düşünmeden koşar cemaat.
Mahallemizdeki camilere bu denli kıymet verirken, uzaklarda, belki dünyanın diğer ucundaki camiyi de bir diğerinden ayırmayız. Düşünün ki, Avustralya’ya gitseniz ve orada bir camiye rastlasanız, nasıl da mutlu olursunuz… Bundan dolayıdır ki camiler Allah’ın evleri olarak bizde bambaşka bir yere sahiptir.
Dünya üzerinde kaç tane cami var?
Bizim gibi işi gücü olmayan insanların aklına ilginç sorular gelir bazen. Örneğin bu haberi düşünmeye başladığımda aklıma gelen sorulardan birisidir bu; dünya üzerinde kaç tane cami var? Milyonlarla mı ifade ederiz bu sayıyı yoksa yüzbinlerle mi? Elbette ki bunun cevabını bilmek imkansız gibi bir şey…
Fakat bazıları elinden geldiğince bu konu ile ilgilenmeye çaba göstermişler ve internetin imkanını kullanarak dünyadaki camileri gözümüzün önüne getirmişler. Ben de konunun meraklısı olarak internet üzerinde bu konuda minik bir araştırma yaptım.
Dünyanın bütün camileri orada mı?
İlk olarak bir blog sayfası çıktı karşıma. “Dünyanın bütün camileri burada” sloganını kullanan bu blog (dunyacamileri.blogspot.com), ciddiye alınacak bir çalışmanın ürünü olduğunu yansıtıyor. Sık sık güncellenen sitede dünyanın birçok noktasındaki camilerin fotoğrafları ve bir kısmı ile ilgili bilgiler yer alıyor.
Sağ taraftaki ülkeler listesine bakınca yüzden fazla ülkede bulunan binden fazla camiye ait kayıtlarla karşılaşıyorum. Bunlardan rastgele bazılarına tıklıyorum. İtalya’daki Roma Camii’ne ait fotoğraflar ve İngilizce açıklamalar karşılıyor beni. Bir diğer sayfada Paraguay’daki bir caminin fotoğrafını görüyorum. Oradan Ürdün’e, Hong Kong’a, Somali’ye geçiyorum.
Nihayet Türkiye’deki camilere geliyor sıra. Tabi Türkiye camileri daha fazla yer kaplıyor sitede. Her şehirden hemen hemen 20-30 cami ile ilgili bilgiler ve fotoğraflar var. Yaşadığım yer olan Eskişehir’den hangi camilere yer verildiğine bakıyorum. Genellikle ilçelerdeki tarihi camilerle ilgili bilgiler yer alıyor bu kısımda. Bana göre Eskişehir’in göz bebeği olan Kurşunlu Camii ile ilgili de epeyce bilgi var.
İstanbul’dan ise tam 771 cami kayıtlı bu sayfaya. Bu vesileyle ecdadımızın İstanbul’u nasıl da mabedlerle dolu bir şehir haline getirdiğini düşünüp dua ediyorum onlara. Mihrimah Sultan Camii, Kalenderhane Camii, İskenderpaşa Camii gibi İstanbul’a her gidişimde ziyaret etmek istediğim camilere göz atıyorum. Süleymaniye Camii’ne bakarken gözüm bir başka ayrıntıya takılıyor; Süleymaniye’nin bir adaşı da Avustralya’da bulunuyormuş. Avustralya’nın batı kısmında yer alan Perth Süleymaniye Camii’nin yapılışına dair kısa öyküyü okuyorum buradan. Bu şekilde dolaşırken kaybolup gidiyorum sayfaların arasında…
Daha küçük çalışmalar da var
dunyacamileri.blogcu.com adresi, Google aramaları sonucu karşıma çıkan bir diğer blog. Listeleme ve kapsam bakımından bir önceki sayfa kadar geniş olmayan bu sayfada, daha çok Türkiye’deki camilerle ilgili bilgiler var.
picturesofmosques.blogspot.com sayfası da karşımıza çıkan bu alandaki bir diğer kaynak. Bu blog İngilizce içeriğe sahip ve kısıtlı bir arşivi var.
www.hilalplaza.com/world-mosques/ sayfasına girdiğimizde daha çok Müslüman halkların yaşadığı yerlerdeki camilerden örnekler çıkıyor karşımıza. Camilerle ilgili pek bilgi bulunmamakla beraber, güzel bir görsel arşivi sunuyor bu sayfa da.
Bunun dışında Google’da “dünya camileri” veya “mosques around the world” şeklinde aramalar yapınca birbirinden bağımsız birçok sayfada farklı camilerle ilgili bilgiler ve fotoğraflar bulunabiliyor. Bunların bir arada bulunduğu bir sayfaya rastlamakta ise zorlanıyoruz.
Bir de, özellikle Türkiye’deki çok daha fazla cami ile ilgili bilgi almak için il ve ilçe müftülüklerinin internet sitelerini gezmekte fayda var. Bu siteler de az veya çok bilgi sahibi olmamıza yardımcı oluyor.
Bir tane de kitap
Bu noktada aklıma, geçtiğimiz Ramazan’da elime geçen bir kitap takıldı. Hemen elime aldım ve karıştırmaya başladım. İsmi; Dünyadan Camiler. Yazarı veya doğrusunu söylemek gerekirse anlatanı Nizamettin Arslan. Anlatanı diyorum, zira bu kitap, bir radyo programının kaydı.
2009 Ramazanında Akra FM’de yayınlanan İftar Sofrası programı içerisinde geçen Dünyadan Camiler isimli bölüm yazıya dökülüp kitaplaştırılmış. 30 günde 30 farklı camiden bahsedilmiş. Bunların birçoğu farklı ülkelerden. Bu camilerden bahsederken sadece maddi olarak yapılardan değil, o memleketteki Müslümanlar ve o camilerin yapımıyla ilgili bilgiler de verilmiş.
Kitabın önsözünde de belirtildiği gibi konuşma dili aynen yazıya döküldüğü için bazı anlam bozuklukları olmuş fakat yine de başarılı bir eser çıkmış ortaya. Çok geniş bir coğrafyadan; Avrupa’dan, Asya’dan, Brezilya’dan, Irak’tan, Yemen’den, Romanya’dan camiler tanıtılmış. Kitap Haziran 2011 tarihinde Kesit Yayıncılık’tan çıkmış.
Bu zamanda yeniden camilere dönmek
Müslümanlar olarak sahip çıkmamız gereken başlıca şeylerden birisinin de camiler olduğunu aklımızdan çıkarmamamız gerekiyor. Nasıl ki geçtiğimiz yüzyılda camileri hayatımızdan çıkardıkça büyük bir bataklığa saplandık, bundan ders almalı ve bu durumu aksine çevirmenin yollarını aramalı, camilere dönmeliyiz.
Dünyadaki her camiyi bilmek, ziyaret etmek mümkün olmasa da, en azından yaşadığımız şehirde veya çevredeki camilere gidip; imamlarla, müezzinlerle tanışıp muhabbet etmek, camilerle olan bağımızı kuvvetlendirir. Bilhassa Anadolu şehirlerindeki arkadaşlar olarak ecdad yadigarı camileri baş üzerinde tutmamız gerekiyor. Zira Eskişehir’de nice dostlar var ki, Kurşunlu Camii’ni bir dost kabul ediyor kendisine, haberiniz ola…