TAŞELİ TOROSLARINDA SAYA ŞENLİKLERİ -1-


B Ö L Ü M - 1


Anadolumuzda yaşayan en eski şenlik , saya eğlenceleridir. Yüz yıllardır Anadoluda yaşatılan bir gelenektir. Türk boylarından olan Türkmenler’in hayat tarzının ürünüdür.
Türkmenler , yurt edindikleri topraklarda yaşamının vaz geçilmezi olan hayvancılığı devam ettirebilmek için genelde Anadolu’nun yüksek dağlarında hayvanları ile iç içe yaşamıştır
Türkmenler’in düğününde , şenlik ve geleneklerinde sürüler halinde besledikleri küçükbaş hayvanların yaşamından esintiler görülür. Nitekim Saya da, Türkmenler’in bu türden sosyal ve kültürel içerikli bir geleneğidir.
TAŞELİ Toroslarında yaşayan Türkmenler’e göre saya;
Küçükbaş hayvanları keçi ve koyunun çiftleşmesi için Kasım ayı ortalarında gerçekleştirilen TEKE ( Koç) katımı günü ,
Çiftleşen keçilerin karnında takriben yüz gün sonra (Ocak ayının son haftası ile Şubat ayının ilk Haftası arası ) yavru oğlağın canlanmaya başladığı günü ,
berekete vesile olması için kutlamak amacıyla yapılan merasim , eğlence ve şenlikleri içermektedir. Böylece saya , sosyal bir etkinliktir.
Türkmenler veya Anadoluya yayılmış diğer Türk Boyları yerleşik düzene, iskana geçseler dahi halen Saya Gününü değişik etkinlikte kutlamaya şevkle devam etmektedir
TEKE KATIMI :
Davar sahibi Ağaların , Çobanlara talimatı üzerine keçilerin çiftleşme zamanı yaklaşınca erkek Tekeler , dişi keçilerden ayrılır. Her iki sürü ayrı ayrı otlatılır, geceleri ayrı ağıllarda yatırılır. Erkek tekeler kızğınlaşıp paçalarına siymeye başlayınca besili , gürbüz ve güçlü küvvetli olanlar seçilir . Ağanın belirlediği Cuma gününde ( Perşembeyi Cumaya bağlayan gece ) yapılan dualardan sonra seçilen bu tekeler, süslenerek keçilerin ağılına bırakılır.
Bu gün hane halkında heyecan yaratır. Zira yeni yılda daha çok oğlağa sahip olmanın umudu ve hecanı yaşanmaktadır. Bu günün önemine binaen hane sahibi Ağa , kardeşiliği , dostluğu pekiştirmek amacıyla çobanlarıyla birlikte hane halkı ve akrabaları ve dostları ile civar köy ve obalardaki yakın arkadaşlarına Nohutlu yahni , bulgur pilavı ve üzüm hoşafından oluşan yemek verir.
Teke katımı törenini de saya gibi daha etkin biçimde kutlayanlar da vardır.

NOT : Yazımızın 2 Bölümünde Saya ’yı anlatıyorum. Lütfen okuyunuz


Süleyman YILDIZ / (Lemos5303)