Vicdan Nedir? Neye Yarar?

Vicdan; insan ruhunun en seçkin kişiliği, en ileri bilgi kaynağı... O, birşeye “evet” dedi mi; onu ne akıl yalanlayabilir, ne de duyu organları...

Vicdan, akıl ve beş duyu... Hepsi de insana birşeyler sunarlar; ayrı ayrı gerçeklere kapı açarlar. Ama, üstünlük hep vicdandadır; onu akıl izler, beş duyu ise, en sonda gelir.

Gerçek akıl bir hakikatı buldu mu, onun duyu organlarına ters düşmesi hiç bir anlam taşımaz... Bunun en güzel örneği, dünyanın döndüğünü aklın emretmesine karşılık hissin reddetmesidir. Neticede akıl üstün gelmiş, karar ona göre verilmiştir.

Hissin akıl karşısındaki durumu ne ise, aklın vicdan karşısındaki durumu da odur. Vicdana ters düşen bir akılla iş yapılmaz. Bir gerçeği vicdanen biliyorsak, onun olmadığına ilişkin getirilen bütün akli (!) deliller boşuna atışmaktan ileri gitmez. Örneğin, yaptığımız bir haksızlık için vicdanımız bizi suçluyorsa, aklın ileri süreceği hiçbir özür, derdimize deva olmaz.

İnsan birçok gerçeği vicdanen bilir. Görme, işitmeden ne kadar farklı ise, vicdanen bilme de aklen kavramadan o kadar ayrıdır. Vicdanda kıyas, mantık, fikir yürütme, bağıntılar kurma yoktur. O bütün bunlara muht`ç olmaksızın gerçekleri doğrudan bilir.

Maviyi yeşilden gözümüzle ayırdettiğimiz halde, “şefkatin sevgiden” yahut “korkunun endişeden” farkını vicdanen biliriz. İnsan kendi varlığını da vicdanen bilir. Bunun için düşünüp taşınmasına, “acaba ben var mıyım, yok muyum?” diye bir soru ortaya atmasına ve sonunda “düşünüyorum, öyleyse varım” gibi anlamsız deliller getirmesine gerek yoktur. İnsan kendi varlığı gibi, kendi niteliklerini de vicdanen bilir. Hayatta olduğunu, ilmi, iradesi bulunduğunu, görmeye-işitmeye sahip olduğunu hep vicdanen bilir. Bunlardan şüphe ettiği olmaz.

İnsan gözüne inanmayabilir; “acaba yanlış mı görüyorum?” diye gözlerini ovuşturup yeniden bakabilir. Yine, aklına da inanmayabilir; “yanlış mı anladım?” diye yeniden okuyabilir. Ama vicdanı konusunda, onun bildirdikleri hakkında böyle bir çekinceye düştüğü olmaz. “İnsan kendi varlığını vicdanen bilir” dedik; aynı şekilde yine vicdanen bilir ki, “ben kendi bedenimi kendim yapmadım; organlarımı yerli yerine kendi isteğimle ve gücümle takmadım”

Bu konuda öyle kesin bir inanca sahiptir ki, asırlarca yaşasa, bunun aksi bir fikir hatırından, hayalinden geçmez. Zira, vicdanın bilişi, ilimden öte, hissetmeden öte, bizzat yaşamaya dayanır.

Kendi bedenini kendisinin yapmadığını “vicdanen” bilen insan, diğer bütün canlıların da kendilerine sahip olmadıklarını “aklen” bilir. Cansızların kendilerine sahip olamayacaklarından zaten şüphesi yoktur.

Böylece vicdanda başlayan bir iman hareketi, akıldan ve duyu organlarından da yardım alarak gelişir. Ve insanı bütün eşyanın tek sahibine, Allah’a imana götürür.

Sözün özü: Her vicdan diyor ki, “Allah var”...

Ne insan başıboş bir divane... Ne şu alem sahipsiz bir fabrika... İnsanı bu tezgahta dokuyan biri var... Ve insan her şeyiyle O’nun... Vicdanın vazifesi de O’nu bildirmek.
ALLAH KORKUSU İNSANDAN UTANMA DUYGUSU OLAN VİCDANI YÜKSEK ASİL YÜREKLERE
___________________________________________________SELAM OLSUN

Duyarlı bilge naif vicdanı yüksek asil yüreğe
____________________________Selam olsun