Düşünmek insana özgü bir şeydir. Zaten düşünebildiği içindir ki insan diğer yaratılmışlardan ayrıcalıklı bir yere sahiptir ve Allah’ın yeryüzündeki halifesidir. Bu yüzden her hareketini, her yaptığını önce düşünür, hesaplar ve sonra da yapar. Yapıp ettiklerinin, Rıza-i İlahiye uygun olup olmadığı konusu ayrı bir tartışmadır.

Anlık kararların altında yatan içgüdüsel hareketler hayvanlara özgü bir özelliktir ki insanın sözünü etmiş olduğumuz ayrıcalıklı durumuyla bağdaşmaz. İnsan, içgüdüleriyle değil, aklıyla hareket eder. Salt bu yüzden insan Yaratan karşısında yaptıklarından sorumlu, insan dışındaki diğer canlılar –hayvanat- ise sorumsuzdur.

Yaptıklarıyla ilgili olarak sorumluluğunu bilmesi demek insanın, yaratılışın anlamını da bilmesi demektir. Yaratılışın anlamını bilmek demek, kendini bilmek demektir. Kendini bilen ise Rabbini bilir.


RECEP AKIL