Her yıl binlerce genç mühendis, büyük umutlarla üniversite kapısından çıkıyor. Ellerinde diplomaları, zihinlerde taze bilgiler, kalplerinde büyük hayaller… Ama iş aramaya başladıklarında karşılarına çıkan ilk engel şu “En az beş yıl deneyim.”
Peki soruyorum;
Henüz mezun olmuş bir genç bu deneyimi nerede bulacak? Tecrübesi olan zaten işsiz kalmaz. Bu kısır döngü, gençlerimizi hayata başlamadan hayal kırıklığına uğratıyor.
Türkiye’de Durum;
Özellikle Yazılım, elektrik-elektronik, makine ve inşat mühendisliği ilanlarına bakın. “Yeni Mezun” kategorisi yok denecek kadar az. Herkes deneyimli çalışan peşinde. Makine Mühendisleri “Tezgâh başı pratiğimiz yok.” Diye dert yanıyor. Elektrik ve Yazılım Mühendisleri “iki yıl tecrübeli yazılımcı aranan ilanlara baş vuramıyorlar. İnşaatta ise mezun gençlere yalınızca küçük ölçekli projelerde yetki veriliyor.
Sonuç;
Çaresiz kalan gençler ya alan dışı işlere yöneliyorlar ya da işsizlikle boğuşuyorlar.
Dünyadan örnekler;
Oysa dünyanın farklı ülkelerinde tablo çok farklı.
-Almanya’da “çift sistem” var. Öğrenciler okurken aynı zamanda sanayide çalışıyor, mezun olduklarında hem diplomaları hem de deneyimleri hazır oluyor.
-ABD’de “Entry-level” pozisyonları gençlere açık. Öğrencilikte yapılan staj, çoğu zaman doğrudan işe dönüşüyor.
-Japonya’da şirketler her yıl toplu işe alım yapıyor, deneyim değil öğrenme azmi arıyor.
-Avrupa Birliği ise “Gençlik Garantisi” programıyla, 25 yaş altı herkese dört ay içinde ya iş ya eğitim ya da staj imkânı sağlıyor.
Yani gençler bizdeki gibi kapıdan çevrilmiyor.
Çözüm önerileri;
Türkiye’de de Çalışma Bakanlığı benzer adımlar atabilir. Örneğin;
-“Yeni Mezun İstihdam Programı” oluşturabilir.
-Üniversitedeki stajlardan işe geçiş sağlanabilir.
-Kamu Kurumlarında gençlere deneyim kazandıracak kotalar açılabilir.
Çünkü gençlerimiz niteliksiz değil, sadece fırsat bekliyor.
Son Söz;
Bugün yeni mezunlara kapılarını kapatan sistem, yarın nitelikli mühendis bulamamaktan yakınacaktır. Gençlere şans vermek sadece onların değil ülkenin geleceği içinde yatırım olacaktır.

Fevzi GÜLTUNA