“Havamız Olsun” kitabına dair

Vedat GÜNEŞ / Şair Yazar

Kavram olarak “Havamız Olsun” ifadesi, bazen neşeyi, bazen kederi, bazen de üstünlük taslamayı belirten bir deyimdir. Kullanım alanına göre insanın ruh hâlini anlatır: “Bir tarafımızda çiy damlaları biriktirmişken, başka tarafımız zemheri taşımakta. Hayatımızın dönüm noktaları hep nevruz etkisi yapmakta.” (syf.13)

Bu deyim, bir uzmanın ağzından çıktığı anda hem insanın ruh hâlini, hem de dünyanın içinde bulunduğu durumu, atmosferi ortaya koyar. Hayatla atmosferi bir araya getirir, “Baharda çocukluğu, yazda gençliği, sonbaharda olgunluğu, kışta yaşlılığı görmez miyiz?” (syf. 24)

Havamız olsun dendiğinde, anlık durumu anlamaya, içinde muhafaza ettiği mizahın kaynağına inmeye çalışırız. İçinde bulunulan zamanın, durumun, şartların ifadesi olarak “havamız olsun” diyerek bir böbürlenmeye, rahatlamaya, havaya girmeye, havadan havaya geçmeye veya bir konudan kaçmaya vesile kılarız. Aynı havayı teneffüs etmek ya da aynı havada olmakla bir dayanışmayı da izah edebiliriz..

Havamız Olsun, İlkay Coşkun’un yeni deneme kitabının adı. Yazar ve şair olan Coşkun, aynı zamanda bir Meteoroloji Uzmanı. Bu nedenledir ki, yazdığı denemelerle insanı iklimlere benzetir ve yaşanılan tabiatla karşılaştırır: “… insanda olan her hâlin bir karşılığı vardır” (syf. 111) der ve ekler; “Gelgitleri de yaşar insan, doğumu da ölümü de benzer yaşar. Aynı tabiat gibi, havanın durumu gibidir. Kümülüs, nimbus, stratus gibi bulutları da sulu sepken, çiy, çisenti gibi yağış ve diğer hava olaylarını da birlikte yaşar.” (syf. 111)

Havamız Olsun, İlkay Coşkun’un yeni deneme kitabının adı. Yazar ve şair olan Coşkun, aynı zamanda bir Meteoroloji Uzmanı. Bu nedenledir ki, yazdığı denemelerle insanı iklimlere benzetir ve yaşanılan tabiatla karşılaştırır: “… insanda olan her hâlin bir karşılığı vardır” (syf. 111) der ve ekler; “Gelgitleri de yaşar insan, doğumu da ölümü de benzer yaşar. Aynı tabiat gibi, havanın durumu gibidir. Kümülüs, nimbus, stratus gibi bulutları da sulu sepken, çiy, çisenti gibi yağış ve diğer hava olaylarını da birlikte yaşar.” (syf. 111)

Yazdığı denemelerde de Coşkun uzmanlığını konuşturur; “atmosfer şartları, yağmur, kar, rüzgâr, ekstrem, zemheri, basınç, çiy, ilkbahar, yaz, sonbahar, kış gibi atmosferik kavramları kullanır.

Hava: Kulağımıza Fısıldanan
Hava: Her Mevsim Başrol
Hava: Dört Elementin Şahı
Hava: Okunacak Kitap
Hava: Heva ve Heves
Hava: Gül Pazarında Nefes Satmak
Hava: Bir Nefes Sıhhat bölümlemeleri ile yaşanmışlığı ve yaşanılası hayatı anlatır okuyucularına.

Havamız Olsun gibi bir sade söylemi “Farklı annelerden doğan aynı semanın çocuklarıyız” (syf.48) diyerek felsefeye, arkedipe ram eder deneme yazılarıyla. Zira farklı bir yaşam tarzı içinde olsak da aynı havayı soluduğumuzu, aynı semanın altında olmanın birlikteliğini vurgular.

“Havamız Olsun” kitabında “Cemre Düştü Yaz Göründü” (Vedat Güneş), “Hava Nasıl Tarih Yazar?” (Ronald D. Gerste), “El Hikmetu Fi Mahlûkatillah” (Gazali) kitaplarına ait değerlendirmeler ile Sezai Karakoç’un İmgelerinde İklimler analizine de yer vermekte İlkay Coşkun.

Yazar aynı zamanda şair olunca deneme yazısı da bir başka oluyor, şiir gibi denemeler ortaya çıkıyor. “Yağmur, toprağın çatlayan dudaklarından öper” (syf. 83). “Apoletlerini söken zemheri ve neon aydınlığı” (syf.22). “Her canlı ruşeyn ve rayiha arayışıyla dağılıyor dünya tarlasına” (syf. 23). “Toprağın teni..” (syf.25)

Coşkun; hava, su ve toprak üçgeninde ateşi değerlendirir. Su=balgam; ateş=safra, toprak=sevda benzetmelerine yer verir söylemine (syf. 114). “Güneşle özleştirilen hava sıcaklığı, ışık ve ateş birlik olsalar da soğuk ve sıcak, buzul ve ateş gibi zıtlıklar savaşı hep olacaktır” (syf.58) Bu zıtlıklar içinde devam eden yaşamın; “Gökkuşağı gibi bütün güzellikleri yüreklerde soldurmayıp iyiliklere teşne, mutluluklara müzahir kılmak gerekiyor” (syf. 89) diye ekler.

Kitabı okurken birçok tanıdık isme konuk olursunuz; Albert Camus, Charles Bukowski, Ronald D. Gerste, Mevlana, Tevfik Fikret, Aşık Veysel, Gazali, Cahit Zarifoğlu, Sezai Karakoç, A. Hamdi Tanpınar, Nazım Hikmet, O. Seyfi Orhon, Kanunî Sultan Süleyman, Cahit Sıtkı Tarancı, Orhan Veli gibi.

Deyimler, atasözleri, fıkralar ve türküler ayrı bir akıcılık katıyor yazılanlara…

Okuyucuyu sıkmayan ve her cümlede tabiatla özleştiren İlkay Coşkun’a bu güzel denemeler için teşekkür ediyor; kitabın son sayfasına geldiğimiz de de havamız yerine geliyor. Sizin de havanız yerine gelsin istiyorsanız, 120 sayfa olan “Havamız Olsun” kitabını mutlaka okumalısınız…

Havamız Olsun, İlkay Coşkun
KDY Yayınları, 2025, İstanbul

--------------------------------------------------------------
gercektarih.com.tr/havamiz-olsun-kitabina-dair/
ilkaycoskun.blogspot.com/2025/04/havamz-olsun-vedat-gunes.html