Yaşamın anlamını sorguladığımızda;temel olarak yaşamın anlamı ,hey! Ben de bu dünya da varım cümlesinde saklı.Bazıları bunu şiddetle dillendirir,bazıları küfürle,bazıları sanatla,bazıları bilimle,bazıları ,susarak ve yalnız kalarak dillendirir.Evet susmak da bir tepkidir.Kendi varoluşssal dünyasını susarak kurmaktadır.
Evrimsel olarak baktığımızda şiddet bize aslında pek uzak değil.Vahşi bir doğadaydık halen vahşi doğadayız.Geçmişi evrimsel olarak bakıldığında kısa olan tarım devrimi,yazının bulunuşu,sanat,bilim ,edebiyat bizi " modern" gösterse de hikayenin uzunluğuna bakıldığında durum böyle değildir.Modernite denilen şey ,bilinçaltımızın kontrol altına alınmasıdır.Gerek Schopenhauer gerek Freud bu konuyu ele almıştır.Peki o zaman biz halen vahşi bir varlık isek bu toplumsal kuralların ne anlamı var.Toplumsal kurallar da bilinçaltını kontrol etmek için var.Nefret,kin,öfke,gibi duygular yeni değildir.Evrimsel sürecin ürünleridir.O zaman hikaye çok uzun ve derinse biz vahşiliğe teslim mi olacağız.Hayır!ilkelkomünal toplumda da kurallar vardı.Klan içi ve klanlar arasí.Dolayısıysla bizim senteze ihtiyacımız var.Öncelikle Aristo’ nin deyimiyle sosyal bir hayvan olduğumuzu bileceğiz.Duygularımızın ve düşünclerimzİn kökenine ineceğiz ,büyük bir cesaretle.Daha sonra bu sorgulama ile içinde yaşadığımız toplumsal kuralların insan için hangilerinin daha ideal olduğunun farkına varacağız.Bu aşamadan sonra " ideal sistem" arayışı devreye girecektir.Örneğin Adorno,Horkheimer ,Habermas gibi Frankfurt okullu düşünürler Marx’ ın tariflediği sistemde ’’ kültür eksikliği" olduğunu söylemişlerdir . Gramschi ise Marx’ ın katı ekonomik determinizmini eleştirmiştir.Yani herşeyin temelinde ekonomi yoktur,kültür,ideolojiler ve yaşam biçimleri de önemlidir demiştir.
Örneğin Çin neden 1978’ de Sosyalist piyasa ekonomisine geçti.Çünkü dayanamadı patladı.Katı komünist kurallar ile yaşanamayacağını fark ettiker.Tabi burada Kapitalist düzen alternatif değildir.
Demek istediğim: sistemlere isim vererek ; kendisini var eden toplumlar,ülkeler zamanla yok olmuşlardır.Katı ideolojilerin,ve totaliter rejimleri ve bu yıkıcı kapitalist düzenin insanı anlamadığı aşikardır.
Başka bir dünya mümkün derken gerçekten donanımlı, yapıcı bir şekilde dememiz lazım.İnsanı anlamak,insanın doğasını kavramak doğru alanlarla mümükündür.Bu da evrim,felsefe,ve bu doğrultada hizmet eden bilim sayesinde mümkündür.İnsanın kendisini ve düzeni arama süreci hiç bitmeyecek ama önemli olan bu arayış sürecinde olumluya doğru adım atmaktır.