ÖMER HAYYAM KİMDİR?
Ömer Hayyam, 11. yüzyıl matematik, astronomi, fizik, şiir, edebiyat, sanat alimlerinden biridir. 1048 yılında Nişabur’da doğmuştur. Dönemin meşhur alimlerinden eğitim ve öğretim görmüştür. Baba mesleği çadırcılık olduğundan Farsça’da çadırcı anlamındaki Hayyam soyadını almıştır.
İran’ın, Selçuklular hakimiyetinde olduğu yıllarda yaşamıştır. Hasan Sabbah, Nizamülmülk gibi dönemin önemli bilgin ve devlet adamlarıyla arkadaş olarak eğitim görmüştür. Devlet işlerine müdahil olmak istememiştir.
Bilim ve sanat ile uğraşan Ömer Hayyam, yaşadığı dönemin en önemli matematik ve astronomi üstatlarından biri olmuştur. Yazdığı şiirlerle adından sıkça söz ettiren Ömer Hayyam, kadın, aşk, hayatın gerçekleri üzerinde yoğunlaşmıştır.
Ömer Hayyam dini konularda İslam’ın temel anlayışının dışında kalarak kendi akıl yürütmesi ve felsefi yaklaşımı ile evreni anlamaya çalışmıştır. Bu yaklaşımı O’nun Mutezile olarak tanınmasına neden olmuştur.
Ömer Hayyam deyince akla Binom Açılımı ve rubailer gelmektedir. Bu nedenle Ömer Hayyam dini yönünün dışında matematik ile ilgili yaptığı çalışmalar ve yazdığı şiirlerle bilinmektedir. Ömer Hayyam’ın şiirlerinde sanat ve dünya görüşü günümüzde de etkisini göstermektedir.
Ömer Hayyam, Nişabur ve çevre coğrafyasında etkili olmuştur. Belh, Merv gibi şehirlerde çalışmalarına devam ederek insanları etkilemiştir. Ömer Hayyam 11. ve 12. yüzyılda bilim, sanat dünyasının şekillenmesinde öncü olan isimlerden biridir.
Ömer Hayyam 1131 yılında 83 yaşındayken ölmüştür. Nişabur’da, memleketinde ölen Ömer Hayyam şair, filozof, matematikçi, fizikçi olarak tarihe geçmiştir. Bilim, sanat ve felsefe üzerinde yoğunlaşarak kendi ufuk çizgisini oluşturmuştur.