1. İNÖNÜ SAVAŞI.
6-10 Ocak 1921 tarihleri arasında Yunanlılar ile TBMM’nin kurduğu düzenli ordu arasında yapılmıştır. 1. İnönü Muharebesi’nde Komutan Albay İsmet Bey’dir.
1. İnönü Savaşı’nın Sebepleri
-Yunanların, Kütahya Eskişehir demir yollarını ele geçirip Ankara’ya ulaşmak istemesi.
TBMM’ye Sevr’i zorla kabul ettirmek istemeleri.
-İngilizlerin bu yöndeki telkinleri
-Yunanların, Çerkes Ethem İsyanı’nından faydalanmak istemeleri.
1. İnönü Savaşı’nın Sonuçları
1. İnönü Savaşı’nın İç Sonuçları
-TBMM’nin kurduğu düzenli ordu ilk zaferini kazanmıştır.
-TBMM’nin ülke içindeki otoritesi ve TBMM’ye olan güven artmıştır.
-Düzenli ordu mu Kuva-i Milliye mi tartışması düzenli ordu lehinde noktalanmıştır.
-TBMM, yeni Türk devletinin ilk anayasası olan Teşkilata Esasiye Kanunu‘nu (1921 Anayasası) hazırlamıştır.
1. İnönü Savaşı’nın Dış Sonuçları
-İtilaf Devletleri TBMM’yi Londra Konferansı ‘na çağırdılar.
-TBMM, Afganistan’la dostluk antlaşması imzaladı.
-TBMM, Sovyet Rusya ile Moskova Dostluk Antlaşması‘nı imzaladı.
2.İnönü Savaşı’nın Nedenleri
-Londra Konferansından Yunanistan lehine bir sonuç çıkmayacağının anlaşılması ve Yunanlıların 1.İnönü Savaşı’nda sarsılan prestijlerini kurtarmak istemesi.
-Yunanlıların Yeni Türk ordusunu yok etmek istemeleri.
-İngiltere’nin teşvik ve yardımları bu savaşın başlıca nedenleridir.
-İnönü mevzilerine kadar ilerleyen Yunan ordusu yenilerek geri çekilmek zorunda kalır.
2.İnönü Savaşı’nın sonuçları
-Türk halkının orduya olan güveni daha da artmıştır.
-Bazı Batı kamuoyları milli mücadeleye sempati duymaya başlamışlardır.
-Fransa Ankara’yla ilişkilerini geliştirmeye başlamıştır.
-İtalya Anadolu’dan tamamen çekilmiştir.
SAKARYA MEYDAN SAVAŞI (23 Ağustos-13 Eylül 1921)
Sakarya Meydan Savaşı için yapılan en önemli hazırlık ordunun ihtiyaçlarının karşılanması için halktan yardım istenmesidir. Bu amaçla "Tekalif-i Milliye" (Milli Yükümlülük Emirleri) yayımlanarak halkın orduya giyecek, yiyecek, ulaşım ve silah bakımından destek olması sağlandı.
Savaş
Kütahya-Eskişehir Savaşlarında elde ettikleri başarıyı devam ettirmek ve Türk ordusuna son darbeyi vurarak Ankara’yı işgal etmek isteyen Yunanlılar yeni bir saldırı başlattılar. Yapılan Sakarya Savaşı yüz kilometrelik bir cephe üzerinde 22 gün 22 gece sürdü. Mustafa Kemal,Sakarya savaşı’nda dünya savaş tarihine geçen meşhur" "Hattı müdafaa yoktur,sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır.Vatanın her karış toprağı vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça bırakılamaz. Büyük küçük her birlik, ilk durabildiği noktada tekrar düşmana karşı cephe kurarak çarpışmayı sürdürür. Yanlarındaki birliklerin çekilmek zorunda olduğunu gören birlikler onlara bağlı olamaz. Bulundukları yerde sonuna kadar karşı koyacaklardır." emrini verdi.
Türk ordusunun kahramanca direnişi karşısında Yunanlılar yenilerek geri çekildi.
Sonuçları :
1. Askeri dehasıyla zaferin kazanılmasını sağlayan Mustafa Kemal Paşaya TBMM Mareşallik rütbesi ile Gazilik unvanını verdi (19 Eylül 1921).
2. Sakarya Meydan Savaşı Türk Kurtuluş Savaşının son savunma savaşı oldu. Türk ordusu taarruz konumuna geçti.
3. Kars ve Ankara Antlaşmaları’nın imzalanması sağladı.
4. İtilaf Devletleri, TBMM Hükümeti’ne yeni barış tekliflerinde bulundular. Sevr Antlaşması’nın biraz değiştirilerek sunulan bu teklifler TBMM tarafından kabul edilmedi.