Arap milliyetçiliğinin sosyalizmle bütünleşik bir bileşkesi olan Baasçılık bir çok Arap ülkesi liderlerinin temel felsefesi ve yönetim şekli olmuştur. Bunlardan belli başlı bilinenleri Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdülnasır, Enver Sedat, Suriye Devlet Başkanı Hafız ve oğlu Başer Esad, Irak Devlet başkanı Saddam Hüseyin’dir. Libya Devlet başkanı Muammer Kaddafi’yi bu grubun dışında tutmak gerekir. Kaddafi benzerlikler olmakla birlikte farklılıkları da olan bir liderdir. Hüsnü Mübarek ise Nasır ve Sedat’tan ayrı bir konumdaydı ve iderlik özelliğinden öte Enver Sedat’ın suikaste uğraması nedeniyle bir anda kendisini devletin başında bulmuş bir kişidir.
…………………….

Diğer Arap devletleri Ürdün, Kuveyt, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan gibi ülke liderlerini ayrı bir kategori olarak değerlendirmek gerekir. Çünkü onlar devlet olmaktan öte hanedanlık, krallık emirlik, şeyhlik tarzı yönetim şekli olan ülkelerdir. Orada seçimlilik söz konusu değildir, yönetim ya babadan oğula veya ailenin bir başka üyesine geçmekte krallık ve prenslik şeklinde yürütülmektedir. Arabistan’da Kral Abdülaziz sonrası oğulları tahta çıkmakta Faysal, Fahd, Abdullah Selman diye ilerlemektedir. Bir asırlık süreçte henüz kardeşlerden evlatlara sıra gelmemektedir. Ancak Selman sonrasına Birinci Veliaht Prens Selman Bin Muhammed hazırlanmaktadır.
…………………..

Baasçılar’ın hemen hepsi fakir köy çocuklarıdır. Saddam hariç Asker kökenlidirler. Hepsi Sosyalist, Cumhuriyetçi ve Laik düzen savunucularıdır. Düzen demokratik olmasa da seçimlidir. Yönetim şekli bir nevi lidere göre şekillenmekle ya otoriter ya da totaliter rejim hüküm sürmektedir. Hepsi de Arap milliyetçisidirler. Amerika’dan ziyade Sovyet yanlıdırlar. Dine karşı mesafelidirler. Sekülerlikten taraftırlar. Hemen hepsinin geliş şekli darbe yolludur.
……………………

Bunların ilki Nasır’dır. Hepsinin önderi piridir. Mısır ordusunda subaydır. İhvan karşıtıdır. Sedat onun yardımcısıdır ancak Nasır sonrası devlet başkanıdır. Daha ılımlıdır. İsrail’le bile anlaşma yolunu seçmiştir. Amerika’ya göz kırpmıştır. Kaddafi henüz yirmi altı yaşında bir üsteğmenken iktidarı ele geçirmiştir. Hafız Esad ülkesinin Hava Kuvvetleri Komutanıyken darbeyle iktidarı elde etmiştir. Saddam zaten hep devirerek gelmiştir. En sonunda başa geçmiştir. İlham kaynağı general olan dayısı general Hayrullah Tulfah ve başbakanlık, arkasından cumhurbaşkanlığı görevlerini üstlenmiş olan Ahmet Hasan El Bekir ile kuzendirler. Hayrullah Tulfah Hitler hayranıdır, Ahmet hasan El Bekir ise İsrail karşıtıdır.
……………………

Tüm sevabı ve günahıyla Arap liderler kendilerine özgü, kendilerine münhasır insanlardır. Anmakta hatırlamakta fayda vardır.



Kemal SEYFİ
05.04.2022