Bu söz Osmanlı topraklarının nasıl yangın yerine çevrildiğinin izahı ve itirafıdır. Söyleyen son hükümdardır ve söz, olan biten her şeyi izah etmektedir. Ne acı ve hazin bir durumdur. Dahili ve harici düşmanlar devleti içerden ve dışardan kuşatmıştır. İstanbul’a düşman askeri ayak basmıştır, Anadolu yer yer işgal edilmiştir. İngiliz’i, Fransız’ı, İtalyan’ı aç kurtlar gibi başımıza üşüşmüştür.
......................................................................

Burda bir hükümdarın feryadı, elinden bir şey gelememesinin itirafı vardır. Söz bir nevi savunmadır ama aynı zamanda bir tespittir. İçinde bulunulan durumu belirtmedir, açık etmedir. Hükümdar ben ülkemin iyi ve ihtişamlı dönemde gelmedim, bu vazifeyi üstlenmedim, en zor günlerinde görev devraldım diyor.
......................................................................

Anadolu için zor ve sıkıntılı süreçtir bu dönem. Kimle nasıl başedeceksin, ülkeyi nasıl düşmandan temizleyeceksin, dahilileri hangi yönlü bertaraf edip etkisiz hale getireceksin. Ya bastırıp yok edeceksin ya da yok olacaksın.
......................................................................

Vahidettin Han’ın sözü gerçekten insanın içini acıtıyor. Çaresizliği, tükenmişliği gün yüzüne seriyor. Bir hükümdarın tüm duygularını açığa vuruyor.
........................................................................

Ancak güneş de bu gibi dönemlerde doğuyor. Bir lider çıkıyor, inanç zirve yapıyor, bir meşale yakılıyor tüm karanlıklar, zor ve kötü günler geride bırakılıyor. Aydınlık günlere erişiliyor.
....................................................................

Vahidettin Han’ ın duygu dolu itirafı bizi etkilese sarssa da, hüzne boğsa da Mustafa Kemal Anadolu’da Kurtuluş Savaşı’nı başlatıyor ve düşmanı memleketten uzaklaştırıyor, Cumhuriyet’i ilan ediyor, yeni Türk Devleti’ni kuruyor.

Kemal GÜL
03.04.2021