Okuma Zahmeti

Bilgiyle donanma, dolma halinin en önemli sağlayıcısı kitaptır. Dizlerini kırıp, kendini boyalı dünyaya bir süreliğine kapama eylemine girmek sabır gerektirir. Okumak ile yazarın bilgisine, tecrübesine şahit oluruz. Kitaplardaki bilgi, tecrübe ve hayal rüzgârlarıyla okur kendi yelkenine yön vermiş olur.

Senelerce aşkla şevkle okuma gayretinde bulunan, hep bilgiyle haşir neşir olup, aklı fikri terbiye etmenin serüvenidir gelinen nokta. Dünya da rol kapmanın en baş mümessilidir. Okumakla, lisanla kibarlaşan dil, kıymeti kendisinden menkul bir olgudur. Okumanın aşk, bediî zirvesinden doluluğa ulaşıp taşma halini yakalamaktır. Merhum Üstad Nuri Pakdil’in ‘Yazma’yı her gün kanatmak; yazarın ancak kendi kendileneliğini yoğun biçimde varetmesiyle mümkündür’ sözünde yazmanın ehemmiyeti vurgulanmıştır. Kültür, değerler, idealler gibi birçok olguyu içerisinde barındıran kitaplarda saklı inciye, cevherlere ulaşmayı sağlayan bir yol hüviyetindedir. Yüreklere, fikirlere mihman olmanın en etkili ve en baş yöntemidir. Susuz kalmış toprağı bekleyen yağmur misali okurun gönlüne akar. Her bir kitap bilginin yanında dilin sembolleri ve imgeleriyle mücehhez, yazarın sanatını ve biçemini serimler. Okurun ilham ve feyiz değerlerini yükseltir adeta. Hayal dünyasını daha çok kitaplar genişletir.

Nisyan üzerine olan beyni çalışır ve az unutur kılmak daha çok kitabın faydasıdır. Çağlar ve nesiller arası bağı ve etkileşimi kuran kitap, hilafları ortadan kaldırıcı ve hakikate giden yol güzergâhıdır. Okumak insanı başka bir taraftan bu dünyanın itibarına ve konforuna teslim olmamak gerektiğini de öğretir.

En önemli sığınma alanlarımızdan olan dil vatanını, kitaplar ile yaşama çabasını küçümsememek gerekir. Düşüncelerimizi etkileyip besleyen kitaplar, ruh dünyamızı ve kişiliğimizi şekillendirir. Çölleşen ruhlara vaha olmak, sadece kendi özgürlüğümüzün müdavimi olmamak, ideallerle yola koyulmak gibi birçok olumlu halin önünü açar. Dünya yükleriyle hemhal olmak, mesuliyetlere ram olmak, paylaşır olmaktaki faydanın yeri yadsınamaz. Okuma alışkanlığını edinip sıradanlıktan çıkmak ve sınırlarını aşmak kitapla mümkündür. Aristoteles’in ‘Defalarca ne yapıyorsak oyuz. Bu yüzden mükemmellik bir eylem değil, bir alışkanlıktır’ sözü, kitap okuma alışkanlığı edinmek için pekâlâ değerlendirilebilir. Kitabı, okumayı kendimize yakın tutmanın değerini görmekle işe başlanabilir. ‘Dil insanın evidir’ diyen Alman Filozof Heidegger’in sözünü burada hatırlamak gerekiyor.

Merhum Nuri Pakdil’in ‘Okumadığın gün karanlıktasın’ tespiti bize ‘İki günü eşit olan zarardadır’ Hadisi Şerifini hatırlatıyor. Yeryüzündeki güzellikleri anlama araçlarından biridir okumak. Duygu ve düşüncelerin eğitiminde de kitapları kullanırız. Okumalarda nitelikli olanı tercih önemlidir. Okumalarda rastgele ve sıradan değil de hep bir süzgece tabi tutmak gerekir. Bir yazarın ‘Değersiz eserimin övülmesindense, değerli olana sövülsün’ uç noktada ki değerlendirmesi dahi dikkat çekicidir.

Okumak ile düşünmek arasında kuvvetli bir bağ vardır her zaman. Okumanın salt değerinin yanında düşünmek asıldır elbet. Bir bilgenin dediği gibi ‘Okumak zihni sadece bilgi malzemesiyle doldurur. Okuduğumuzu bize mal eden düşünmektir’ okumakla düşünmek, düşünmekle okumak birbirini tamamlayan iki önemli unsurdur.

Son tahlilde yazarların daha çok çoklu okuyanlardan çıktığını söylemek yanlış olmaz. ‘İnsanlar kıyıcıydı, kitaplara sığındım’ diyen Cemil Meriç gibi kitaplar sığınma mekânıdır birçokları için. Kesret ve kıllet arasında gezeleyen insanoğlunun ruhunu beslemek gibi bir ihtiyacı varken kitap önemli bir besin maddesi olması kaçınılmazdır.

İlkay Coşkun
01.04.2020