ÇANAKKALE TÜRKÜSÜ
.
Çanakkale savaşlarının üzerinden 104 yıl geçmiş. 19 Şubat 1915’te başlayan Çanakkale savaşları 9 Ocak 1916’da sona ermiş. On bir aydan fazla sürmüş. 18 Mart 1915’te düşman donanması ağır zayiat vermiş.Bu tarihi başarı Çanakkale Zaferi olarak geçmiş tarihe. Çanakkale Boğazı’ndan geçemeyen düşman donanması çekip gitmek zorunda kalmış. Çanakkale savaşlarında 250 bin Osmanlı, bir o kadar da İtilaf devleti askeri ölmüş.
Dile kolay, beş yüz bin insan son nefesini vermiş Çanakkale’de. Tarih kitaplarında olay anlatılır. Sebep- sonuç ilişkisi irdelenip bir sonuca varılır. Kuru, soğuk bilgilerdir. Ben bir başka pencereden bakacağım Çanakkale savaşlarına. Çanakkale savaşlarında ölen yiğitlerin arkasından türküler yakılmış. İşte o türkülerden birine bakacağım. Ne varsa türkülerde var. Der ki Bedri Rahmi Eyüboğlu Türküler Dolusu’nda:
.
“Ah bu türküler,
Köy türküleri
Dilimizin tuzu biberi
Memleket ahvalini onlardan sor
Kitaplarda değil, türkülerde ara Yemen’i
Öleni, kalanı, gidip gelmeyeni…
Ben türkülerden aldım haberi.”
.
Ben Çanakkale türküsünden alacağım haberi. Çanakkale türküsü, Kastamonu yöresine ait. Muzaffer Sarısözen derlemiş ve notalamış. Türkü, İhsan Ozanoğlu’dan alınma. Aslında ikilik biçiminde söylenen türkü oldukça uzun. TRT Repertuvarında sadece dört ikilik yer alıyor. Çanakkale türküsünün TRT Repertuvarındaki kayıt numarası 461. Ben en son ikiliği de alıyorum. İşte Çanakkale türküsü:
.
’’Çanakkale içinde aynalı çarşı
Ana ben gidiyom düşmana karşı, off gençliğim eyvah!
.
Çanakkale içinde bir uzun selvi
Kimimiz nişanlı, kimimiz evli, off gençliğim eyvah!
.
Çanakkale üstünü duman bürüdü
On üçüncü fırka harbe yürüdü, off gençliğim eyvah!
.
Çanakkale içinde bir dolu testi
Analar babalar ümidi kesti, off gençliğim eyvah!
.
Çanakkale içinde vurdular beni
Ölmeden mezara koydular beni, off gençliğim eyvah!”
.
Çanakkale savaşlarına katılan bir gencin ağzından yakılmış türkü. Her ikilikten sonra yinelenen “Off gençliğim eyvah!” çığlığı yüreklerimizi dağlıyor. Çanakkale savaşları başlamış. Eli silah tutan 15-16 yaşlarındaki çocuklar bile askere alınmış. Ah Enver Paşa!
Çanakkale Boğazının iki yakasını tutmuş askerlerimiz. Askere gelen yiğitlerimiz Çanakkale’de Aynalı Çarşı’da çarşı iznine çıkıp gezdiler mi acep? Ben sanmıyorum. Bu gençler hayatının baharında. Kimi nişanlı, kimi evli, kimisi öğrenci. Kayseri Lisesi o yıl mezun vermemiş. Çünkü bütün son sınıf öğrencileri askere alınıp Çanakkale’ye gönderilmiş.
Savaş başlamış. Çanakkale üstünde bir kara bulut. Savaşlar kıya sıya sürüyor. Analar babalar kesmiş umudunu Çanakkale’ye giden yavrularından. Mektup gelmez olmuş sıladan.
.
Ah ah! Vurulmuş tertemiz alnından yiğitlerimiz. Ölmeden mezara koymuşlar. Burada “Ölmeden mezara koyma” eylemi genç yaşta ölmek demek. Vadeli vadesiz ölen yiğitlerimiz ah!
İşte bu dizelerde çarpan yüreği, hüznü, dramı tarih kitaplarında göremezsiniz. Bu duyguları yaşamak için türkülere kulak vereceksiniz dostlarım.
.
Çanakkale savaşlarında şehadet şerbetini içen şehitlerimizi saygıyla, minnetle anıyorum.