Bolivya’da yaşayan engelliler devletten daha fazla yardım alabilmek için Şubat ayından beri protesto gösterileri yaparak haklarını arıyorlar. BBC’nin paylaşarak duyurduğu haberin detayları şöyledir.
“Bolivya’da 100 günlük bir yolculuk sonunda La Paz’a ulaşan ve devletten daha fazla yardım alabilmek için protesto gösterisi düzenleyen onlarca engelli, polisle çatışmaya girdi. Protestocuların polis kordonunu kırmaya çalışması sırasında bazı kişiler yaralandı. Özel polis birimleri, protestocuların Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın bulunduğu alana girmesini engellemek için biber gazı kullandı.
Bolivyalı engelliler kendilerine yılda 400 dolara yakın bir ödenek sağlanmasını istiyorlar. Engellilerin halen aldıkları yardımsa, bunun yüzde 30’u düzeyinde.
Çoğu tekerlekli sandalye ya da koltuk değnekleriyle yol alan 50 dolayında engelli protestocu bu 100 gün boyunca, 1500 km. katetti ve yol boyunca karşılaştıkları insanların yardımlarıyla yaşadı.
La Paz’daki protesto sırasındaysa, engellilerin karşısına Cumhurbaşkanlığı Sarayı alanına giden yolu kapatmış olan özel eğitimli polis birimleri çıktı. Protestocular, barikatı, ellerindeki koltuk değnekleri ya da sopalarla polislere vurarak kırmaya çalıştı.
Protestocular arasında bulunan Domitila Franco, “İki yakasını bir araya getirmekte çok zorlandığını” anlattı.
Tekerlekli sandalyeye bağımlı olan Franco, “Engelli bir insan olmak çok zor bir şey. Kocalarımız bile, bizden utandıkları için bizi terk ediyor. Dört çocuğuma kendi başıma bakıyorum. Başkalarının çamaşırlarını yıkayarak, ütü yaparak, ne yapabilirsem onunla geçinmeye çalışıyorum.” dedi.
BBC muhabiri Mattia Cabitza, Bolivya’da engellilerin yaşamının hiç kolay olmadığını kaydederek; ülkede birçok binanın engellilerin girebilmesi için uygun olmadığını, engellilerin çoğunun okula ya da işe gidemediklerini belirtiyor.”
Bolivya’da ki engellilerin yaptığı eylemler ve protestolar bu kadarda değil. BBC tarafından bir süre sonra paylaşılan ikinci bir haberin detayı ise şöyledir.
“Bolivya’da bir grup engelli kendilerini tekerlekli sandalyeleri ile köprüde asarak eylem yaptılar.
Protesto Viaduct Köprüsü’nde gerçekleşti. Hükümetin dikkatini çekmeye çalışan grup, engelli vatandaşların uğradıkları haksızlıkların ortadan kaldırılmasını istiyor.
Bolivya hükümetinin engeliler için 900 bin dolar bütçesi olduğu, aylık maaş ve konut yardımı gibi projeleri bulunduğu belirtilse de yapılanlar yeterli olmuyor. Eylemciler aylık yardımın 70 dolar seviyesine çıkarılmasını istiyor.”
BBC tarafından son olarak paylaşılan diğer bir haberin detayı ise şöyledir.
“Engelliler devletten daha fazla yardım alabilmek için protesto gösterisi yaptı
Bolivya’da 100 günlük bir yolculuk sonunda La Paz’a ulaşan ve devletten daha fazla yardım alabilmek için protesto gösterisi düzenleyen onlarca engelli, polisle çatıştı.
BBC’nin haberine göre, protestocuların polis kordonunu kırmaya çalışması sırasında yaralananlar oldu. Özel polis birimleri, engelli protestocuların, Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın bulunduğu alana girmesini engellemek için biber gazı kullandı.
Bolivyalı engelliler, kendilerine yılda 400 dolara yakın bir ödenek sağlanmasını istiyor.
Engellilerin halen aldıkları yardımsa, bunun yüzde 30’u düzeyinde. Çoğu tekerlekli sandalyeli ya da koltuk değnekli 50 dolayında engelli protestocu, bu 100 gün boyunca, 1500 kilometrelik yol katetti.
La Paz’daki protesto sırasındaysa, engellilerin karşısına Cumhurbaşkanlığı Sarayı alanına giden yolu kapatmış olan özel eğitimli polis birimleri çıktı. Protestocular, barikatı, ellerindeki koltuk değnekleri ya da sopalarla polislere vurarak kırmaya çalıştı.”
BBC tarafından yazılı ve görsel medyada duyurulan haberde geçen engellilerin hak arama mücadelesinin sonucu henüz sonuçlanmış değil. Bir engelli kişi olarak Bolivya’da hakları için onurluca mücadele eden engelli arkadaşları yürekten destekliyorum.
Haklarını alabilmek amacıyla aylardır yapılan hak arama mücadelesini izlerken bizim ülkemizde de en son olarak 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş, Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun ile en az yüzde 40 engelliliği olan ve herhangi bir sosyal güvencesi bulunmayan engellilere 3 ayda bir verilen engelli aylığı ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanun ile ağır konumdaki engellilerin bakımını üstlenenlere verilen evde bakım ücretinde yaşanan sorunların çözümü amacıyla yapılan çalışmalar aklıma geldi. Adamların 100 günlük yolculuk yaparak 1500 kilometrelik yol aşmaları, tekerlekli sandalyeleriyle kendilerini köprüye asmaları, biber gazı yemeleri, yerlerde sürüklenmeleri karşısında bizler 24 saatlik “Uyumuyoruz Uyarıyoruz” sloganıyla oturma eylemi yapmıştık. Yapılan eylemde ise mağduriyet yaşayanların yüzde 95’i gibi büyük çoğunluğu ortada görünmezken hiç mağduriyet yaşamayan engellilerin katılım gösterdiği görülmüştü.
Sözün özü olarak, tüm engelli derneklerinin kullandığı “Bize balık verirseniz bir gün doyarız. Balık tutmayı öğretirseniz her gün doyarız” sözlerini bizler tersten algılıyoruz galiba. Hak verilmez alınır düşüncesiyle hareket edip balık tutmayı öğrenmektense oturduğumuz yerden ahkâm kestiğimiz gibi birde balığın pişirilerek önümüze getirip bize yedirilmesini tercih eder olduk.
Ne diyelim tercih sizlerin. İster balık tutmayı öğrenirsiniz, ister birilerinin getirip yedirmesini beklersiniz, isterseniz de hem balık tutmayı öğrenerek kendi balığınızı kendiniz yersiniz…
Ali Haydar KOYUN
Engelli Aktivist/Disabled Activists