Suriye’de iç savaş tüm hızıyla sürüyor. İç savaştan kaçan yaklaşık 2,5 milyon Suriyeli ülkemize sığındı. Bunların bir kısmı sınır bölgelerindeki çadır kentlere yerleştirildi, oralarda yaşıyorlar. Büyük bir kısmı ise ülkemizin her tarafına dağılmış durumdalar. Aç sefil acınası bir yaşam sürdürmeye çalışıyorlar. Bir kısmı da kapağı Avrupa ülkelerine atmaya çalışıyor. Zannediyorlar ki oralarda daha iyi bir yaşama kavuşacaklar. Hayatlarını çoluk çocuk riske atıyorlar. Bulabildikleri botlarla falan denize açılıp Yunanistan’a geçmeye çalışıyorlar. Televizyonlarda her gün üzücü deniz kazası haberleri duyuyoruz.

Peki Suriye’de kalanlar?

Suriye tamamen boşalmış değil ki..! Orada kalıp yaşamını devam ettirenler var. Onların yemesi, içmesi, ihtiyaçları da var elbette. Ne yapıyorlar peki?

İlk Suriye iç savaşı başladığında ekonomik olarak en büyük zararı sınır vilayetlerimiz gördü. Çünkü Suriye ile yaklaşık 10 milyar dolarlık bir sınır ticareti vardı. Bu bir anda bıçak gibi kesildi.

Sonra…

Savaşta da olsa insanın ihtiyaçları bitmiyor ki! Oradaki insanlar da ihtiyaçlarını gidermek zorundaydılar. Güneyde meşru Suriye yönetimi vasıtasıyla ihtiyaçlarını temin edemeyeceklerine göre geriye tek seçenek kalıyordu: TÜRKİYE.

Suriye’de artık kibrit çöpü bile üretilmiyor. İnsanlar tüm ihtiyaçlarını Türkiye’den karşılıyor. Zengin Suriyeliler bütün birikimlerini Türkiye’ye aktarmış durumda. Halep’teki 1700 kuyumcunun bir tanesi bile açık değil bu gün. Düğünlerini bile Türkiye’de yapıyorlar. Nakit paralarını Türk bankalarına yatırmışlar, ziynet eşyalarını bankaların emanet kasalarına koymuşlar.

Başka.. İlginç olan o kadar çok şey var ki…

Savaştan önce Halep’in sabunları ünlüydü mesela. Fransa’nın Marsilya şehriyle birlikte dünyanın en büyük sabun üreticisi Halep’ti. Bu nedenle Suriye’nin önemli ihraç kalemlerinden biriydi sabun. Yılda 25 bin ton katı sabun üretiliyordu. Şimdi, bir gram bile üretim yok. Bizim Hatay’da da öteden beri sabun üretiliyordu. Halep’teki üretim sıfıra inince o boşluğu bizim üreticiler doldurmaya başladı. Yüzde otuz kapasite artırmalarına rağmen mal yetiştiremiyor bizim sabuncular.

Başka da var.. Hatay’dan Suriye’ye bu güne kadar hiç odun sobası satılmamış. Şimdi sobayı kapan götürüyor Suriye’ye.

Kısa vadede savaşın sona ereceği yok.

Ama…

Yaşam devam ediyor…


Suat Zobu
02.12.2015ankara