Oy, etimolojik olarak irdelendiğinde Çağatayca’dan dilimize geçen bir kavram olup ses vermek, cevap vermek anlamlarına gelmekte olup, aynı zamanda rey ve mütalâa belirtmek gibi anlamları da içermektedir.

Demokrasi seçenek demektir. Demokrasi aynı zamanda insanın siyasi tercihini sandıkta özgür iradesi ile birleşik oy pusulasında yer alan siyasi partiye veya bağımsız adaya mühür basarak kullanmasıdır.

Bu bir anlamda vatandaşı birleşik oy pusulasında bir partiye veya bağımsız adaya oy vermeye zorlamaktır. Demokratik iradenin mecburi istikâmete tabii tutulması demokrasinin ruhuna aykırıdır.

Seçim süresi sonunda sandıklar açılıp sayım yapıldığında partilere verilen oylar kadar verilmeyen oyların da analizinin yapılması gerekir.

Aslında verilmeyen oylar en az verilen oylar kadar kıymetlidir. Nedeni ise; vatandaşın top yekûn siyaset kurumuna karşı güvensizliğinin matematiksel ifadesi verilmeyen oylarda aranmalıdır. Geçersiz oylar, boş zarflar durumu ifade için karine sayılmaz.

Sandığa gitmek vatandaşlık görevidir. Fakat kalitesi ve kalibresi düşük siyasi partileri, siyasi liderleri ve siyasi kadrolardan birini ehven-i şer (kötülerin iyisi) olarak belirlemek ve onların oy pusulasındaki isimlerini tercihe zorlanmak demokratik zorbalıktır.

Geçersiz oyları ve boş zarfları nasıl analiz edeceğiz. Vatandaşların doğru ve düzgün ve özenli oy kullanma kültüründen ve becerisinden yoksun olduğuna hükmederek heder olmuş oylar mı olarak değerlendireceğiz?

Yoksa siyasetçilerden umudunu kesmiş vatandaş topluluğu olarak mı göreceğiz? Veya kararsız seçmen kitlesi olarak mı bakacağız? Oylarını geçersiz saydıranlar karanlıkta göz kırpanlar olarak itham edilip oyları çöpe atılmış olarak değerlendirme dışında mı tutulacak?

Bu nedenlerle istiyorum ki Yüksek Seçim Kurulu’nun birleşik oy pusulalarına “HİÇBİRİ” yazan bir sütun ekleyerek seçenek belirtmesi için Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından yasal düzenleme yapılsın.


Turhan Şahin